TÜRKLERİN ANAVATANI AVRASYA'DIR

      Avrasya sadece Asya ile Avrupa'nın bir arada var sayıldığı bir coğrafya parçası değil, ayni zamanda Türk topluluklarının/ve Türk Milletinin tarihî zamanlar içerisinde yurt/vatan yaptığı bir gerçekliktir.

      Yani Avrasya, yeni bir anlam kazanmıştır: O da, Avrasya'nın Türklerin vatani olduğu gerçeğidir. Bu değerlendirmenin somut gerekçesi, Türk dilinin bu iki kıtaya yayılmış bulunması ve bu iki kıtada konuşuluyor olmasıdır.

      Bu bölümde, Türk dilinin yayıldığı coğrafya değerlendirilmiştir.

TÜRKÇE'NİN YAYILDIĞI COĞRAFYALAR

      Anadolu Türkçesi :

      Anadolu Türkçesi , Türk Dili içinde Oğuz lehçeleri grubunda yer alır. Toplam nüfusu 70 milyona yaklaşan; Türkiye, Batı Trakya ve K.K.T.C.' de yasayan Anadolu Türkleri tarafından konuşulan bu lehçe, Türk lehçeleri içinde en büyük grubu oluşturur. Ayrıca bu lehçe 1961 yılından itibaren Batı Avrupa ülkelerine ikili işgücü anlaşmaları ile göç eden ve bugün sayıları 3 milyona yaklaşan; Batı Avrupa Türklerinin ana dilini oluşturmaktadır.

      Anadolu Türkçesi'nin Türkiye dışında konuşulduğu bölgeler :

      - Bulgaristan Türk azınlığı :750.000

      - Batı Trakya Türkleri ( Yunanistan ) :140.000

      - Makedonya Türkleri :66.000

      - Irak Türkleri : 2.300.000

      - Batı Avrupa Türkleri : 3.000.000

      -ABD ve Avustralya'da Türkler : 300 000+150 000

      Azerbaycan Türkçesi :

      Anadolu Türkçesine yakinliği ile bilinen Azeri Türkçesi de Oğuz lehçeleri grubundadır. "Azerbaycan Türkleri"nin nüfusu yaklaşık 27 milyon kadardır ve Azerilerin ancak 8 milyon kadarı Azerbaycan Cumhuriyeti'nde yaşamaktadır. Geri kalanı ise İran İslâm Cumhuriyeti'nin kuzeyinde Güney Azerbaycan (21 milyon); Gürcistan'da (330 bin) ve Ermenistan'da (110 bin) yaşamaktadır.

      Özbek Türkçesi :

      Karluk-Kıpçak grubunda yer alır. "Özbek Türkleri"nin büyük çoğunluğu Özbekistan Cumhuriyeti'nde (24,2 milyon) yaşamaktadır. Başta Tacikistan (1,5 milyon) olmak üzere Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan ve Afganistan'da yaklaşık 3 milyon Özbek bulunmaktadır.

      Kazak Türkçesi :

      Türk lehçelerinin Kıpçak grubunda yer alır. "Kazak Türkleri"nin büyük bölümü (yaklaşık 9 milyonu) Kazakistan'da yasarken, komsu devletlerde de (özellikle Çin,Türkmenistan, Moğolistan) Kazak azınlıklara rastlanır ve toplam nüfusları 3 milyonu asar.

      Kırgız Türkçesi :

      Kırgız Türkçesi, Kıpçak grubunda yer alır ve bu dili konuşan Kırgızların şayisi, diğer komsu cumhuriyetlerde yasayanlarla birlikte 5 milyonu bulur.

      Türkmen Türkçesi:

      Oğuz grubunda yer alır ve Anadolu Türkçesine çok yakin özellikler taşır. Türkmenistan Cumhuriyeti'nde 5 milyon, diğer bölgelerde de (Iran, Irak, Afganistan, Türkiye) yaklaşık 23 milyon Türkmen yaşamaktadır.

      Tatar Türkçesi :

      "Tatar Türkleri"nin 3 milyonu Rusya Federasyonu içinde (Moskova'nın yaklaşık 750 km güneydoğusunda) Tataristan Özerk Cumhuriyeti'nde yasarken, 1,1 milyon Tatar yine Rusya içindeki Başkurdistan Özerk Cumhuriyeti'nde, 350 bini Kazakistan'da ve 300 bini ise Kirim Yarımadası'nda (Kirim Tatarları) yerleşmiştir. Rusya Federasyonu'nun diğer bölgelerinde ise yaklaşık 10 milyon Tatar yaşamaktadır. Tatar Türkçesi ,Kıpçak grubundandır.

      Başkurt Türkçesi :

      Kıpçak grubunda yer alır. Günümüzde Başkurdistan Özerk Cumhuriyeti'nde 1 milyon, diğer bölgelerde ise 2,6 milyon Başkurt Türkü yaşamaktadır.

      Karakalpak Türkçesi :

      Karakalpak Türkçesi, Kıpçak grubunda yer alır. Karakalpak Türkleri, Özbekistan Cumhuriyeti içinde Karakalpak Özerk Cumhuriyeti'nde yaşamaktadırlar. nüfusları 500 bin civarındadır.

      Çuvaş Türkçesi :

      Çuvaşistan Özerk Cumhuriyeti'nde yasayan yaklaşık 1.950 bin Çuvaş Türkü'nün konuştuğu lehçedir.

      Sor Türkçesi :

      Kuzey-Doğu Türkçe gurubunda yer alır. Kültür yönüyle Hakas ve "Altay Türkleri"ne çok yakin olan Sor Türkleri Rusya'nın Kemerowo bölgesinde yasarlar ve sayıları 17.000 dolayındadır.

      Altay Türkçesi:

      Altay Türkçesi, Kuzey-Doğu Türkçe grubunda yer alır. Altay Türkçesini konuşan 90 bin Altay Türk'ü, Altay Federe Cumhuriyeti'nde yasarken 70 bini diğer bölgelere yerleşmiştir.

      Uygur Türkçesi:

      Türklerin ilk yazılı eserlerinde kullanılan Uygur Türkçesi, Karluk grubunda yer alır. Bu lehçeyi konuşan yaklaşık 20 milyon Uygur Türk'ü günümüzde Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde (Doğu Türkistan), Kazakistan'da çok azı ise Rusya'da yaşamaktadır.

      Gagavuz Türkçesi:

      Oğuz dil grubunda yer alır. Lehçeleri Anadolu Türkçesi'ne çok yakin olan Gagavuz Türkleri, Moldova'nın güneyinde 1991 yılında kurulan Gagavuz Özerk Bölgesi'nde yaşamaktadırlar. nüfusları yaklaşık 260 bindir. Ayrıca Balkanlarda ve Rusya'nın çeşitli bölgelerinde küçük Gagavuz topluluklara da rastlanır.

      Stavropol Türkçesi:

      Türkmen Türkçesi ve Nogay Türkçesi'ne çok yakin olan bu lehçe, tarih boyunca bölgeye göç etmiş bulunan Türkmenler tarafından konuşulmaktadır.

      Kumuk Türkçesi:

      Kumuk Türkçesi Kıpçak grubundan olmakla birlikte Anadolu, Azeri ve Karaçay lehçelerine yakinlik gösterir. Toplam nüfusları 400 bin kadar olan "Kumuk Türkleri"nin yaklaşık 250 bini Dağıstan bölgesinde (Kuzey Kafkasya'da) yaşamaktadır.

      Karaçay Türkçesi :

      Karaçay Türkçesi Kıpçak grubunda yer alır. Karaçay-Çerkez Özerk Cumhuriyeti'nde yasamakta olan yaklaşık 200 bin Karaçay Türk'ü tarafından konuşulmaktadır.

      Malkar (Balkar) Türkçesi :

      Malkar (Balkar) Türkçesi Karaçay Türkçesi'ne yakin bir lehçedir. Malkar Türkleri, Gürcistan'ın kuzeyinde, bu ülkeye komsu olan Malkar Özerk Cumhuriyeti'nde yaşamaktadırlar. sayıları 100 bin civarındadır.

      Karaim Türkçesi :

      Kıpçak grubuna ait Karaim dili, bugün çok az Karaim Türk'ü tarafından konuşulmaktadır. Karaimler Hazar Denizi'nin kuzeyinde, Bati Ukrayna'da, Litvanya ve Polonya'da yaşamaktadırlar.

      Hakas Türkçesi :

      Hakas Türkçesi Kuzey-Doğu Türkçe grubuna girer. Hakas Özerk Cumhuriyeti'nde yasayan yaklaşık 85 bin Hakas Türk'ü tarafından konuşulmaktadır.

      Nogay Türkçesi :

      Nogay Türkleri, Stavropol ve Dağıstan Bölgesi, Çeçenistan-Inguşistan Cumhuriyeti ve Karaçay-Çerkez bölgesinde dağınık olarak yaşamaktadırlar. Nogay Türkçesi , Kıpçak grubunda yer alır. "Nogaylar" ın bölgedeki şayisi 90 bin dolayındadır.

      Tuva Türkçesi :

      Tuva Türkçesi, Kuzey-Doğu Türkçe grubuna girer. nüfusları 220 bin olarak tahmin edilen "Tuva Türkleri"nin 200 bini Tannu-Tuva Halk Cumhuriyeti'nde (Moğolistan'ın kuzey sınırına komsu bölgede) yaşamaktadırlar.

      Yakut (Saha) Türkçesi:

      Kuzey-Doğu Türkçe grubuna girer. sayıları yaklaşık 400 bin olan ve büyük çoğunluğu Yakut Özerk Cumhuriyeti'nde yasayan Yakut Türkleri tarafından konuşulmaktadır.

      Kaşkay Türkçesi:

      Anadolu ve Azeri Türkçesi'ne çok yakin bir Türkçe ile konuşan Kaşkay Türkleri, Hamse Türkleri ile birlikte İran'ın güneyinde yasarlar. sayıları 700 bin dolayındadır.

      Görüldüğü gibi Türkçe, bütün lehçeleri ile Asya ve Avrupa'nın hemen her bölgesinde bugün de konuşulan dildir. Bu gerçek, Avrasya'nın Türklerin tarihî zamanlar içerisinde yasadığı özyurtları olduğunu göstermektedir.

Kaynak: Yesevi.Org