GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE ALFABELERİMİZ
GEÇMİŞTEN
GÜNÜMÜZE ALFABELERİMİZ
Türkiye Cumhuriyeti`nde bugün kullanılmakta olan
alfabeye gelinceye kadar Türklerin alfabelerini birkaç kez değiştirdikleri
bilinmekte ve bu konuda şöyle beşli bir dizi yapılmaktadır: Göktürk, Uygur, Arap
Latin, Kiril.
Türkler; Orhun-Türk, Uygur-Sogd, Arap-İslam, Kiril-Slav ve Latin alfabelerinden
başka Sogd, Mani, Brahmi, Süryani, Rum, Slav vs. gibi alfabeleri de kısmen
kullanmışlardır.
Böyle bir sıralama gerçeği tümüyle yansıtmadığı gibi adlandırmaların
`Arap` ve`Latin Alfabesi`diye yapılması da bazı kavram ve değerlendirme kargaşasına yol açmaktadır. Tarih
boyunca çok geniş ülkelere yayılan ve çok değişik kültürlerle ilişkiler kuran
Türkler bu dört alfabenin dışında ,başka alfabeler de kullanmışlardır. Gününüzde
de söz konusu dört alfabeden başka alfabeler kullanan
Türkler vardır.
Öte
yandan, İslamiyet`le birlikte Türkler arasında yaygınlık kazanan alfabe, salt
Arapların kullandıkları harflerden ibaret olmayıp, ona bazı eklemeler de
yapılmıştır. Bu nedenle eski yazı ya da Osmanlı alfabesi diye de nitelenen
alfabe, Arap alfabesinin Türkçe`ye uygunluk sağlamasına çalışılan geliştirilmiş
bir biçimi idi. Bu nedenle ona Arap alfabesi değil Arap kökenli alfabe demek
daha doğru bir niteleme olur.
Kiril Alfabesi, ihtiyari olmayıp,
Rus ve komünist emperyalizmin zoraki tatbikidir. Komünist idare, Türklere tek
bir alfabe kullandırmayıp, milli birliği bozmak için on sekiz Türk boyuna
değişik işaretli alfabe kullandırmıştır.
Bunun
gibi, Türkiye Cumhuriyeti`nde kullanılan alfabe de özgün bir Latin alfabesi
olmayıp Latin kaynaklı yeni Türk alfabesidir.
Nitekim söz konusu alfabenin kabulünü öngören 1928 tarihli yasa
`Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun` başlığını
taşımaktadır.
1.
Göktürk
Alfabesi
2.
Uygur
Alfabesi
3.
Arap
Alfabesi
4.
Latin Alfabesi
5.
Kiril Alfabesi
|