|
Gerçekte mesele çözülmemişti. Yapacağım açıklamalardan anlaşılacaktır
ki, Ethem Bey ve kardeşleri zaman kazanmak için bizi yanıltmaya
çalışıyorlardı.Maksatları mümkün olabildiği kadar yenidenkuvvet
toplamak; Düzce'de bulunan Sarı Efe kuvvetleriyle Lefke'de bulunanGök
Bayrak taburunun kendilerine katılmasını ve DemirciMehmet Efe'nin
de kendileriyle birlikte isyan etmesini sağlamak; biryandan da cephe
komutanlarını değiştirmek, ordudaki subay ve erlerinkendilerine
karşı koymamaları için propagandaya fırsat bulmaktı. Gerçektende,
Simav ve Bölgesi Komutanı, Simav'a gitmek üzere Kütahya'dan geçerken,
Ethem ve Tevfik Bey'ler tarafından durdurulup, kendiemirleri altında
ve gösterecekleri yerde hizmet ettirilmek üzere Kütahya'dakalması
emredilmiştir. Bu emirlerinin onaylanması gereğini de 10 Aralık
1920'de Cephe Komutanlığı'ndan istemişlerdir. Görülüyor ki, her
şeyyoluna girdi denildiği halde, başlangıçtaki itaatsizlik durumu
aynen devam etmekteydi.
Ethem Bey, Konya, Ankara, Haymana dahil her tarafa ellerindeözel
şifreler bulunan ve irtibat subayı adını taşıyan birtakım memurlargöndererek
yeniden silâh ve hayvan toplamaya başladı. Bunlara verdiklerigörev
ve hükûmet memurlarına yaptıkları tebligat hakkında bir fikiredinmek
üzere, örnek olarak, 7 Aralık 1920'de Ankara'nın kuzeyindekiKalecik
Kaymakamına gönderdiği yazıyı aynen okuyayım : Kütahya, 7.12.1920
Kalecik İlçesi Kaymakamhğı Yüksek Katına
Kuva-yı Seyyare müfreze komutanlarından olup aşağıda kimliği yazılıİsmail
Ağa, zâtıâlinizin ilçesi dahilinde Kuva-yı Seyyare'ye bağlı izinli
ve izinsizmücahitlerle yeniden silâh ve hayvan toplayarak bize katılacak
olan vatanseverleri alıp getirmek üzere görevlendirilerek Kalecik'e
gönderilmiştir. Kendisine vatan için gerekli her türlü yardımın
yapılmasını ve kolaylık gösterilmesini rica ederim, efendim. Umum
Kuva-yı Seyyare Kütahya Havalisi Komutanı Ethem
Batı Cephesi Komutanı'nın, Kuva-yı Seyyare Komutanlığı'ndan eldeki
cephane miktarını ve son Gediz savaşında ne kadar topçu cephanesisarfedildiğini
sorması üzerine, Kuva-yı Seyyare Komutan Vekili Tevfikimzasıvla
11 Aralık 1920'de bu yazışınızdan bize güvenmediğinizi anlıyorum.
Cephane ne yenir ne içilir; ancak düşmana atılır. Böyle bir güvenmeselesi
akla geliyorsa, cephane göndermeyebilirsiniz, şeklinde cevapverilmekte
idi.
Efendiler, burada ufak bir noktaya dikkatinizi çekeyim. Görüyorsunuz
ki, Ethem Bey, cephede ve kuvvetinin başında olduğu halde,Tevfik
Bey yine vekil olarak yazışma ve işlemler yapıyordu. Bir tekkuvvet
üzerinde aynı yetkide iki ayrı komutan...
Cephe Komutanı, 13 Aralıkta, sorulan soru ve alınan cevap suretlerini
bilgi için bana göndermişti. Hükûmetçe, anahtarı olmayan şifrelerleözel
şifreler kullanılması genellikle yasaklanmıştı. Halbuki, EthemBey'in
özel memurları ve milletvekillerinden bazı arkadaşları, bu yasağauymadan
şifre haberleşmelerine devam etmekte idiler. Pek tabiî bunlaraengel
olundu. Bunun üzerine, Ethem Bey, İsmet Paşa'ya yaptığı13-14 Aralık
1920 tarihli bir müracaatında : "Bazı ihtiyaçlar ve benzerieksikler
için Ankara ve Eskişehir Kuva-yı Seyyare irtibat subaylarına çekilen
telgrafların durdurulmakta olduğu anlaşılmıştır. Haberleşmelerimizin
yasaklanması veya güçlüğe uğratılması şeklindeki işleınlere lütfen
sonverilmesini rica ederim" diyordu. Halbuki, irtibat subaylarının
açık haberleşmeleri yasaklanmamıştı. Yasaklanan, özel şifreli haberleşmeydi.Ethem
Bey'in sözünü ettiği Ankara ve Eskişehir'deki subayların hiçbir
haberleşmeleri yasaklanmış ve bu subaylar tarafından da EthemBey'e
şikâyette bulunulmuş değildi. O günlerde, Eskişehir'e çektirilmeyen
bir özel şifre vardı. Fakat o, komutan ve milletvekili diye imza
atanEthem Bey'in bir arkadaşının şifresi idi. Onun için İsmet Paşa,Ethem
Bey'e verdiği cevapta bunu kendisine haber verenin kim olduğununbildirilmesini
istemişti.
|
