|
Efendiler, memleketin kuzeybatı bölgesinde âsîlerle uğraşırken,
memleketin ortasında Yenihan, Yozgat ve Boğazlıyan dolaylarında
da isyan başlıyor. Bu isyanhareketleri de hatırlanmaya değer.
14 Mayıs 1920 tarihinde Postacı Nazım ve Çerkez Kara Mustafa adında
birtakım adamlar, otuz kırk kişi ile Yenihan'abağlı Kaman köyünde
isyan ettiler. Bu hareket gittikçe artan bir şiddetlegenişledi.
Âsîler, 27/28 Mayıs I920 gecesi Çamlıbel'de bulunan bir müfrezemizi
basarak esir ettiler. 28 Mayıs 1920'de diğer bir kısım âsîler de
Tokat yakınında yürüyüş halinde bulunan bir taburumuza hücum ederekdağıttılar
ve bir kısmını esir ettiler. Cür'etlerini artıran âsîler, 6/7 Haziran
1920 gecesi Zile'yi işgal ettiler. Oralardaki askerlerimiz Zile
kalesineçekilerek kendilerini savundı.ılar. Askerin erzak ve cephanesi
tükendikien üç gün sonra âsîlere teslim oldular. Asîler 23/24 Haziran
1920'de deBoğazlıyan'a baskın yaptılar. Orada bulunan bir müfrezemizi
dağıttılar.Amasya'da bulunan Cemil Cahit Bey' in komutasındaki 5'inci
Kafkas Tümeni, âsîler aleyhine harekete geçirildi. Antep bölgesinde
bulunanKılıç Ali Bey de, bir millî müfreze ile bu bölgeye gönderildi.
Erzurum'dan Ankara'ya gelmekte olan bir Erzurum Millî Müfrezesi
de, obölgede bırakıldı.1920 yılı Temmuzunun ortalarına kadar, bu
âsîlerin takip ve tepelenmeleriyle uğraşıldı. Yenihan isyanı, Orta
Anadolu,nun ötekibölgelerindeki fesatçıları da harekete geçirdi.
Çapanoğullarından Celâl,Edip, Salih ve Hâlit Bey'ler;Aynacıoğulları
ve DeliÖmer çeteleri gibi birtakım eşkıvayı başlarına toplayarak
13 HazirandaYozgat civarında Köhne bucak merkezini, 14 Haziranda
da Yozgatşehrini işgal ederek büyük bir bölgeye hâkim oldular. Merkezi
Sıvas'taolan 3' üncü Kolordu kuvvetleri ve o bölgede bıraktığımız
millî lcuvvetleryeterli değildi. Eskişehir'deki Ethem Bey müfrezesi
ile Bolu dolaylarındaki İbrahim Bey müfrezesi de Yozgat bölgesine
gönderildiler.
Yozgat ve dolaylarında âsîler yok edildikten sonra, oraya gönderilen
müfrezelere öteki bölgelerde görev verildi. Fakat bu yörelerde genellikle
güvenlik kurulamadı.
7 Eylül 1920'de Küçük Ağa, Deli Hacı, Aynacıoğulları denilen birtakım
serseriler Zile yakınlarında, Kara Nazım,Çopur Yusuf adında birtakım
adamlar da Erbaa yakınlarında yeniden faaliyete geçtiler. Bunlardan
Aynacı oğulları üç yüz atlı kadar toplayabilmişlerdi. Bu durum karşısında,
İkinci Kuvve-i Sevyareadını alan İbrahim Bey müfrezesi, tekrar,
bulunduğu Eskişehir bölgesinden Yozgat'a giderek, oradaki millî
müfrezeler ve jandarma kuvvetleriyle birlikte Maden, Alaca, Karamağara,
Mecidözü bölgelerinde, çeşitligruplar halinde, karışıklık çıkaran
ve eşkıyalık eden âsîleri takip ederekortadan kaldırdı.İbrahim Bey
, âsîllerin ortadan kaldırılmasını ancak üç aydan fazla bir zamanda
başarabildi.
|
