Efendiler, Ferit Paşa Hükûmeti'nin düşmesi,memlekette kararsızlık
içinde bulunan bazı yerlerinde duyguları ve maneviyatları üzerinde
olumlu etki yaptı. Her tarafta sivil ve askerî âmirler başta olmak
üzere, teşkilâta hız verildi.
Ali Fuat Paşa,batıdaki illerin hemen hepsi ile ilgilendi. Eskişehir,
Bilecik ve arkasından Bursa bölgelerinde bizzat dolaşmak ve gereken
kimselerle haberleşmek suretiyle çalışıyordu.
Balıkesir'de bulunan Albay Kâzım Bey (Meclis Başkanı Kâzım Paşa), o
bölgenin miIlî teşkilât ve askerî hazırlıklarıyla ilgileniyor ve
uğraşıyordu.
Bursa'da bulunan Albay Bekir Sami Bey , 8 Ekimde, Ferit Paşa'nın
adamı olan valiyi İstanbul'a göndererek, Kongre'nin kararlarını
uygulatmaya başlatmış ve bir merkez hey'eti oluşturmuştu.
Milli teşkilât ile uğraşıldığı kadar, milletvekili seçimi ile de
büyük bir ilgiyle uğraşılıyordu.
Memleketteki bütün millî kuruluşların aynı ad altında, Hey'et-i
Temsiliye'ye bağlı olması ilkesi izleniyordu. Eskişehir, Kütahya,
Afyonkarahisar bölgelerinde teşkilâtın kuvvetlendirilmesi için,
Aydın, Konya, Bursa, Balıkesir bölgelerinde bağlantı kolaylığı
sağlayıcı tedbirler alınıyordu. Batı Cepheleri i,izerinde Harbiye
Nezareti'ne bilgi veriliyor, hükûmetçe ne gibi işler ve tedbirler
düşünüldüğü de sorularak hükûmetin ilgisi çekilmeye çalışılıyordu.
Efeler tarafından idare edilen Aydın cephesindeki kuvvetlere bir
komutan gönderme konusu düşünülmeye başlandı. İşgal altındaki
yerlerde gizli millî teşkilât kurulması için 14 Ekimde Ali Fuat
Paşa'ya ve Afyonkarahisar'daki 23' ü ncü Tümen Komutanı Ömer Lütfü
Bey'e yazıldı. Bununla birlikte, bu tarihlerde, daha bazı yerlerden
amacın iyice anlaşılamadığı görülüyordu. Örnek olarak, Redd-i İlhak
Cemiyetleri'nin kendi adlarına tebliğler yayınladıkları oluyordu.10
Ekim 1919 tarihinde Redd-i İlhak Cemiyeti Başkanı'nın imzası iIe
gönderilen bir yazıda, 20 Ekimde büyük bir kongrenin toplanacağı, bu
kongreye iki temsilci gönderilmesi illerden isteniyor ve birtakım
tedbirler alınması bildiriliyordu.
Öbür taraftan, Karakol Cemiyeti'nin de İstanbul'dan başka Bursa
yöresinde de faaliyette bulunduğu anlaşıldı.
Bu dağınıklığın önüne geçmek için gereken tedbirler alındı.
Özellikle, AIi Fuat Paşa'ya, Balıkesir'de Kâzım Paşa'ya, Bursa'da
Bekir Sami Bey'e, Bıırsa Merkez Hey'eti'ne gerektiği şekilde
yazıldı.
İtilâf ve Hürriyet Cemiyeti de düşmanlarla birlikte Anadolu'da milli
dâvâya karşı örgütlenmek üzere yetmiş beş kişi kâdar göndermiş. Bu
haber alındı. Kolorduların dikkati çekildi.
İstanbul'da gizli çalışmaya karar verildi. Teşkilâtın genişletilmesi
için Trakya'ya Cafer Tayyar Bey vasıtasıyla talimat verildi. |
