Efendiler, Ahmet İzzet Paşa'nın yazdığı nasihatnamenin ve buna
verdiğimiz cevabın gözden geçirilmesi bir hatıramı canlandırdı.
Milletçe bilinmesi ve tarihe geçmesi için onu da söylemiş olayım:
Ali Rıza Paşa, bir gün Ahmet İzzet Paşa'yı ziyaret eder. Sohbet
sırasında, aleyhimde olur olmaz bazı şeyler söyler ve bu
dedikodulara önemli bir keşfini de ekler : "Cumhuriyet kuracaklar,
Cumhuriyet! " diye bağırır. Doğrusunu isterseniz efendiler,
Makedonya'da, Osmanlı İmparatorluğu'nun Batı Orduları Başkomutanı
Ali Rıza Paşa'nın arslanlardan oluşmuş bulunan koskoca Türk
ordularını bozguna uğratıp yok ettirdikten ve verimli Makedonya
topraklarını düşmana terkedip bağışladıktan sonra; devletin en
kritik anında; Vahdettin'in emellerine hizmet için gereken vasıfları
kazanmış olduğuna ve bu ünlü ordular başkomutanının bu defa da
kendine en becerikli yardımcı olarak, eski Genelkurmay Başkanı'nı
Harbiye Nezareti'ne getirmeyi düşüneceğine olağan gözüyle
bakılabilirdi. Fakat Millî Mücadele'nin cumhuriyeti hedef aldığını
bu kadar çabuk ve kolaylıkla sezip kavrayabileceğine hayran olmamak
mümkün değildir.
Efendiler, bana bu bilgiyi veren, hikâyeyi bizzat İzzet Paşa'nın
ağzından işiten ve şimdi içinizde bulunan çok değerli bir
arkadaştır. |
