Biz, bazı tavırlardan, Ali Rıza Paşa Kabinesi'nde bir çekingenlik,
bu kabineyi oluşturan şahıslarında kafalarında bir bulanıklık sezer
gibi olduk. Onun için bazı tedbirler almayı uygun gördük.
Aynı günde bir genelge yazdık. Bunda, hükûmet ile millet arasında
görüş ve gaye birliğinin sağlandığı bir tebliğ ile bildirilinceye
kadar eskiden olduğu gibi resmî haberleşmenin kesilmiş bir durumda
bulundurulması gereğini bildirdik.
Bundan başka, her taraftan gelen teklif ve görüşleri birleştirerek,
bütün kolordu komutanlarına ve Millî Mücadele'ye yardımcı olan
valilere de 3 Ekim günü, bazı gizli tebliğlerde bulunduk. Yeni
kabine ile ilk temasımıza ait olan bu belgeleri, olduğu gibi yüksek
hey'etinizin gözleri önüne sermeyi, bundan sonraki haberleşme ve
ilişkilerin kolaylıkla anlaşılabilmesi bakımından uygun görüyor.
Müsaade buyurur musunuz?
Şifre Sivas, 3.10.1919
Bütün Kolordu Komutanlarına ve Milli
Mücadele'ye Yardımcı olan Vali ve
Vali Vekillerine
Aşağıdaki telgrafın Harbiye ve Dahili Nazırlarına çekilerek sonucun
bildirilmesi rica olunur :
Dahiliye Nâzırı'nın haince hareketlerine âlet olarak halkı fiilî
olarak silâhlandırmaya ve biribirini öldürtmeye kalkışan Konya
Valisi Cemal, Elâzığ Valisi Ali Galip ve Malatya Mutasarrıfi Halil
Bey' lerin tutuklanarak harp divanına verilmeleri, Trabzon Valisi
Galip , eski Kastamonu Valileri İbrahim ve Ali Rıza Bey'ler ile
Ankara Valisi Muhittin Paşa' nın herhangi bir göreve
getirilmemeleri; milletin kanunî haklarını çekemediklerinden, milli
davâ ve mücadeleye yardımlarından dolayı azledilen Sıvas Valisi
Reşit Paşa ' nın eski görevine getirilmesi, eski Bitlis Valisi
Mazhar Müfit ve eski Van Valisi Haydar Bey ' lerin derhal boş illere
tayin edilerek görevlendirilmeleri istenmektedir.
Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk
Cemiyeti
Hey'et-i Temsiliyesi adına
Mustafa Kemal
Şifre Sıvas, 3.10.1919
Bütün Vali ve Kolordu Komutanlan ile
Bağımsız Mutasarrıflıklara
Aşağıdaki örneğe uygun olarak Sadrazam'a müracaat buyurulması ve
sonucun bildirilmesi rica olunur :
Müslüman halkı silâhlandırmaya ve biribirini öldürtmeye kalkışan ve
orduyu içten yıkarak sonunda vatanı savunmasız bırakmak için emir
veren, ordunun sırlarını, şifreleri çalmak için fiilî tertiplere
girişmek suretiyle açığa vuran ve Anayasa hükümleri gereğince
dokunulmazlığı bulunan milletin özel haberleşmelerine engel olan
eski nâzırlardan Ali Kemal Bey, Süleyman Şefik Paşa , Dahiliye
Nâzırı Adil Bey' in, Millet Meclisi açılınca, Yüce Divan'a verilmek
üzere hiçbir yere kaçmalarına meydan verilmemesini ve Telgraf Genel
Müdürü Refik Halit Bey ' in aynı sebeplerle derhal tutuklanarak
ilgili mahkemeye verilmesini kanunun dokunulmazlığı ve kutsallığı
adına istemekteyiz.
Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti
Hey'et-i Temsiliyesi adma
Mustafa Kemal
Harbiye Nezareti'ne geçen Cemal Paşa, elbette orduya resmî bir
tebliğ yapacaktı. İşte ona ilk cevap olmak üzere kolordulara şu
telgrafın verilmesini tavsiye ettik :
Şifre
3' üncü, 20' nci, 12' nci, 15' inci, 13' üncü Kolordu
Komutanlıklarına
20' nci Kolordu Komutanı Fuat Paşa'ya (ayrıca)
Konya'da Refet Bey'e (ayrıca)
Harbiye Nâzırı Cemal Paşa ' nın ilk tebliğine karşılık olmak üzere
aşağıdaki telgrafın gizli olarak kendisine çekilmesi ve sonucun
bildirilmesi rica olunur.
"Zâtıdevletlerizin, meşru Millî Mücadele'nin başlangıcından beri
büyük bir kanaat ve inançla başında bulunduğunuzu bilmekteyiz.
Harbiye Nezareti'ne getirilmeniz sevinçle karşılanmıştır.
Zâtıdevletlerinin başarıya ulaşması için bütün ordu ve bütün Kuva-yı
Milliye yardımcı olacaktır. Başarınızı tam olarak sağlayabilme
bakımından aşağıdaki hususların mümkün olan en kısa zamanda yerine
getirilmesini rica ederiz :
a) Cevat Paşa yahut eski 1'inci Ordu Müfettişi Fevzi Paşa
Genelkurmay Başkanlığına atanmalıdır.
b) Galatalı Albay Şevket Bey yahut Yusuf İzzet Paşa İstanbul'daki
Kolordu Komutanlığı ve Istanbul Merkez Komutanlığına atanmalıdır.
Yusuf İzzet Paşa , İstanbul Merkez Komutanı ve Galatalı Şevket Bey
25'inci Kolordu Komutanı şeklinde de olabilir.
c) Albay ismet Bey 'in Harbiye Nezareti Müsteşarlığı'na,
d) Tümen Komutanı Yarbay Kemal Bey 'in Emniyet Genel Müdürlüğü'ne
atanmasına aracı olunmalıdır.
e) Ordu üzerinde kötü etki yapmış olan, Harbiye Nezareti'ni işgörmez
ve değersiz bir duruma düşüren ve Meclis-i Millî'den geçmeden eski
rütbeleri ile göreve alıp kendilerine sırf siyasî düşünceleri
dolayısıyla iş verilmiş bulunan emeklilerin derhal görevlerine son
verilerek, önemli ve hassas makamların güvenilir ellere teslimi
gerekir.
f) 3' üncû Kolordu eski Komutanı Albay Refet Bey sebepsiz olarak
istifaya mecbur edildiğinden, bu işlemin düzeltilerek kendisinin,
bugün bulunduğu Konya'da 12' nci Kolordu Komutanlığı'na atanması,
Fuat Paşa ile ilgili işlemin de düzeltilerek kendisinin 20' nci
Kolordu Komutanlığı'nda bırakılması.
g) Fuat Paşa' nın yerine atanan Hamdi Paşa ve 12' nci Kolordu'ya
atanan Sait Paşa derhal asıl görevlerine döndürülmelidirler.
h) İlk fırsatta müfettişliklerin yeniden kurularak, Doğu
Anadolu'daki kolorduların 13' üncü Kolordu da dahil olduğu halde
Kâzım Karabekir Paşa' ya, Batı Anadolu'daki kolorduların İstanbul ve
Edirne de dahil olduğu halde Ali Fuat Paşa ' ya verilmesi ve
şimdilik iki müfettişlik ile yetinilmesi uygun görülmüştür.
Hey'et-i Temsiliye Adına
Mustafa Kemal
Efendiler, yeni sadrazamdan beklediğimiz cevap nihayet geldi, şudur:
Çok ivedi Sadaret, 4.10.1919
Sivas'ta Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti
Delegelerine
İlgi : 2 ve 3 Ekim 1919 |
