GENERAL HARBORD HEYETİ VE GENERAL'E VERDİĞİM
CEVAP
Efendiler, hatırlarınızda olsa gerektir ki, memleketimizde ve
Kafkasya'da incelemeler yapmak üzere Amerikan Hükumeti General
Harbord'un başkanlığında bir hey'et göndermişti. Bu heyet Sivas'a geldi.
22 Eylül 1919 günü General Harbord ile uzun uzadıya görüştük. General'e,
Millî Mücadele'nin maksat ve gayesi, milli teşkilât ve birliğin ortaya
çıkış sebebi, müslüman olmayan azınlıklara karşı gösterilen duygular,
yabancıların memleketimizdeki yıkıcı propaganda ve eylemleri üzerinde
ayrıntılı ve belgelere dayanan açıklamalarda bulundum. General'in bazı
garip soruları ile de karşılaştım.Söz gelişi : "Millet, tasarlanıp
yapılabilecek her türlü teşebbüs ve fedakarlığa başvurduktan sonra da
başarı sağlanamazsa ne yapacaksın?" gibi. Yanlış hatırlamıyorsam,
verdiğim cevapta demiştim ki : Bir millet varlığını ve istiklâlini
kurtarabilmek için düşünülebilen her türlü teşebbüs ve fedakârlığı
yaptıktan sonra başarıya ulaşır.Ya başaramazsa demek, o milletin ölmüş
olduğu hükmüne varmak demektir. Öyle ise, millet yaşadıkça ve fedakârca
teşebbüslerine devam ettikçe başarısızlık da söz konusu olamaz.
General'in bu sorusunun altında yatan asıl maksadın ne olabileceğini
araştırmak istemedim. Ancak, verdiğim cevabın kendisince takdirle
karşılandığını bugün yeri gelmişken belirtmek isterim.