| Ferit Bey vali vekili; Albay Osman Bey, Kastamonu ve dolayları komutanı
olarak faliyete geçtikten bir iki gün sonra, kendilerini tekrar telgraf
başına çağırarak bilgi istemiştim.
İstanbul'da gereken makamlara, istenildiği şekilde ve halkın imzası
ile telgraflar çekildiği, bütün illere ve sancaklara da bu telgrafların
duyurulduğu bildirilmekle birlikte, birtakım sorular da soruluyordu.Söz
gelişi " Halk diyormuş ki :
1 - Öteki illerin kamuoyu bizimle birlikte değiller midir?
2 - Bu olağan dışı durum ne zamana kadar sürecektir?
3 - Kabinenin direnmesine karşı ne gibi tedbir buyuruldu? Lûtfen
bizi aydınlatınız Paşam!"
Halk adına yöneltilen bu soruların vali vekili ve komutan beylerinde
zihinlerini işgal etmekte olduğunu hesaba katarak ona göre cevap
vermek, yorgunluğuna değerdi. Bunun için Sivas - Kastamonu telini
saatlerce işgal eden uzun bilgi verildi ve açıklamalar yapıldı.
Bu açıklamaları şöylece özetleyebilirim :
1- Millî kaynaşma, vatanın her köşesinde kuvvetli ve ateşli bir
şekilde vardır. Bütün illerin en ufak köylerine varıncaya kadar
halk, en ufak birliğine kadar da bütün ordularımız tam bir duyarlık
içinde ve tam bir birlik halinde, bildirilen kararlan uygulamakta
ve yürütmektedirler. Halkın ikinci ve üçüncü sorusuna cevap olmak
üzere de :
2 - Ne zaman Kastamonu halkı bu durumu olağan dışı bulup endişeye
düşmek zayıflığından kurtularak, amacımıza ulaşıncaya kadar dayanmakta
kararsızlık göstermezse, işte o zaman bu olağandışı durum kendiliğinden
ortadan kalkacaktır. Kabinenin direnmesi tabiîdir. Buna karşı başka
bir tedbire girişmeden önce, ilk tedbirimizi hakkıyla ve her yerde
kesinlikle uygulama çarelerini düşünelim. Söz gelişi, Bolu'nun durumu
hakkında ne yapılmıştır? Bolu kesimine kadar olan bütün yerlerin
İstanbul ile resmî haberleşmelerinin kesildiğinden emin miyiz? Bununla
ilgili olarak, beklemekte olduğumuz bilgiler daha gelmemiştir. İşte,
bu dediğim tedbir İstanbul'a kadar yaygınlaştırıldığı takdirde,
kabinenin direnmeye gücü kalmayacağını sanınm. Bununla birlikte,
bundan sonra da pek cahilce ve pek ahmakça bir inadı devam ettirmek
isterlerse, herhalde daha etkin tedbirler uygulanmasına imkan vardır.
Bundan sonra vali ve komutanın verdiği bilgilerden şunlar anlaşıldı
İnebolu'dan İstanbul'a geri gönderilen yeni vali, Zonguldak ta,
Dahiliye Nâzırı'ndan şöyle bir emir almış :
"Bolu ve çevresi serbesttir. Zonguldak'a çıkınız. İlin gereken
yerleri ile haberleşiniz ve son gelecek emre kadar orada bekleyiniz."
Gerçekten yeni vali Zonguldak'ta kalmış ve etrafa gözdağı vermeye
başlamış.
Ferit ve Osman Beyler, Zonguldak mutasarrıfına yeni valinin tutuklanıp
karadan Kastamonu'ya gönderilmesini emretmişler. Mutasarrıf bunu
yapmamış. Bununla birlikte, durumu öğrenen yeni vali orada barınamayarak,
İstanbul'a dönmüş.
|
