Genel durumu ortaya koyabilmek için ordu birliklerinin nerelerde
ve ne durumda olduklarını da açıklamak isterim. Anadolu'da başlıca
iki ordu müfettişliği kurulmuştu.
Ateşkes anlaşması ilân edilir edilmez, birliklerin savaşçı erleri
terhis edilmiş, silâh ve cephanesi elinden alınmış, savaş gücünden
yoksun bir takım kadrolar haline getirilmiştir.
Merkezi Konya'da bulunan İkinci Ordu Müfettişliği'ne bağlı birliklerin
durumu şöyle idi :
Bir tümeni (41'inci Tümen) Konya'da, bir tümeni de (23'üncü Tümen)
Afyonkarahisarı'nda bulunan 12'nci Kolordu, karargâhıyla Konya'da
bulunuyordu. İzmir'de esir olan 17'nci Kolordu'nun, Denizli'de bulunan
57'nci Tümeni de bu kolorduya bağlanmıştı.
Bir tümeni (24'üncü Tümen) Ankara'da, bir tümeni de ( 11'inci Tümen)
Niğde'de bulunan 20'nci Kolordu, karargâhıyla Ankara'da idi. İzmit'te
bulunan 1'inci Tümen, İstanbul'daki 25'inci Kolordu'ya bağlanmıştı.
İstanbul'da da 10'uncu Kafkas Tümeni vardı.
Balıkesir ve Bursa bölgesinde bulunan 61'inci ve 56'ncı Tümenler
karargâhı Bandırma'da bulunan İstanbul'a bağlı 14'üncü Kolordu'yu
oluşturuyordu. Bu kolordunun komutanı, Meclis'in açılışına kadar,
merhum Yusuf İzzet Paşa idi.
3'üncü Ordu Müfettişliği ki, müfettişi ben idim; karargâhımla Samsun'a
çıkmış bulunuyordum. Doğrudan doğruya emrim altında olmak üzere
iki kolordu vardı. Bunlardan biri, merkezi Sivas'ta bulunan 3'üncü
Kolordu'dur. Komutanı yanımda getirdiğim Albay Refet Bey'dir. Bu
kolorduya bağlı bir tümenin ( 5'inci Kafkas Tümeni ) merkezi Amasya'da,
ötekinin merkezi de Samsun'daydı. Diğeri, merkezi Erzurum'da bulunan
15'inci Kolordu idi. Komutanı Kâzım Karabekir Paşa'ydı. Bu kolordunun
tümenlerinden birinin' (9'uncu Tümen) merkezi Erzurum'da, komutanı
Rüştü Bey; ötekinin (3'üncü Tümen) merkezi Trabzon'da idi. Komutanı
Yarbay Hâlit Bey' di. Hâlit Bey İstanbul'a çağrılmış olduğundan
komutadan çekilerek Bayburt'ta gizlenmiş, tümen vekâletle idare
ediliyor. Kolordunun öteki iki tümeninden 12'nci Tümen, Hasankale'nin
doğusunda sınırda,11'inci Tümen Bayezıt'ta bulunuyordu.
Diyarbakır bölgesinde bulunan 2 tümenli 13'üncü Kolordu müstakildi.
İstanbul'a bağlı bulunuyordu. Bir tümeni (2'nci Tümen) Siirt'te
öteki tümeni (5'inci Tümen) Mardin'de idi.
|