Millî Mücadele’nin başlamasına sebep olan ilk kurşunun kim tarafından atıldığı hâlâ tartışılmaktadır. Şimdiye kadar resmî kayıtlarda ve ders kitaplarında ilk kurşunun, İzmir’in işgâli esnasında (15 Mayıs 1919) Gazeteci Hasan Tahsin Recep (Osman Nevres) tarafından atıldığı ileri sürülmüştür. Yalnız bu ismin ön plana çıkması Milli Mücadelenin kazanılmasından yarım asır asonra ortaya çıkmıştır.İlmî ve resmî kaynaklarda Hasan Tahsin lehinde açık ve sağlam bir bilgi yer almamaktadır.

Mıntıka Müfettişi Yüzbaşı Ziya Bey’in İzmir’in işgâli sırasında vukû bulan hâdiseleri, umum jandarma komutanlığına anlatan raporu başta olmak üzere o günlerdeki hiçbir resmî raporda söz konusu görüşü teyid eden kayda rastlanmamıştır.
 

Ayrıca, Genel Kurmay Başkanlığı Arşivinde ve bunların yayınlandığı Genel Kurmay Başkanlığı Harp Tarihi Dairesince 3 ayda bir çıkarılan Harp Tarihi Vesikaları Dergisi’nde de, mâlum tezi ispatlayan herhangi bir yazı ve belgeye tesâdüf edilmemiştir.
Buna karşılık, Ahenk Gazetesi Başyazarı Şevki Bey, İzmir’de ilk kurşunun saatçi Aziz Efendi tarafından atıldığına şâhit olduğunu yazması ise, alternatif bir iddiâ olarak ortada durmaktadır.Bu konuda Balıkesir Üni.den Yard.Doç.Zeki Çevik'inde çalışma yapmıştır.
 

Ancak yapılan yeni araştırmalar neticesinde, Millî Mücadele’de ilk kurşun muammâsı tamamen ayân beyân hâle gelmiştir. Araştırmacı-yazar Kadir Aslan’ın geliştirdiği bu yeni teze göre ilk kurşun; Hasan Tahsin’den takrîben 5 ay önce Hatay’ın Dörtyol ilçesine bağlı Karakese Köyü’nden Mehmet Çavuş (Kara) tarafından, Fransız ve Ermeni işgâlcilerine karşı 19 Aralık 1918’de atılmıştır.                  

                  

1. Dünya Savaşı'nın sona ermesi ve Mondros Ateşkes Antlaşması'nın imzalanmasının  ardından, yöreden göç ettirilen Ermenilerin,  Fransızların desteğinde  geri döneceği ve yöreyi işgal edeceği söylentileri yayılmıştı.  Nihayet  11 Aralık 1918'de Dörtyol'u işgal eden Fransızlar,  bu işgalde  dört yüz Ermeniden oluşan bir Fransız taburundan faydalanmışlardır. Bu işgal birliklerine  bağlı askerler, Türklere ait on iki evi basarak eşya ve paralarını gasbetmiş, bir  kadını boğazından yaralamış ve Osmanlı jandarmasını kasabadan çıkarmışlardı.

 

İşte Ermeni şiddet hareketlerinin daha önceleri Türkler arasında yol açtığı hoşnutsuzluk, Ermenilerin Fransızlar desteğinde  bölgeyi işgal edeceği söylentilerinin  yayılması ve gerçekten de, Fransızların işgal sırasında  Fransız askeri üniforması giydirdikleri  Ermenilere, işgal  kuvvetleri arasında yer vermeleri  ve bunların  işgalle birlikte hareket,  gasp,  yaralama olaylarına girişmeleri, Türklerin, Ermenilerle birlikte Dörtyol,Adana ve havalisini işgal eden Fransızlara da sert tepkiler göstermesine yol açmıştır. Fransızlar,  işgalden  sonra, daha  önce Suriye ve Lübnan'a  göç ettirilen Ermenileri, Dörtyol'a ve  yörenin diğer şehirlerine  naklederek  yerleştirdiler. Az  zamanda  Dörtyol'a yerleştirilen Ermenilerin  sayısı on  iki  bin  kişiye ulaştı.

 

Kısa zaman sonra, Dörtyol  ve  yakınlarına yerleştirilmiş  olan sivil  Ermeniler de, Fransız işgal kuvvetlerinden  cesaret ve  destek alarak,  Dörtyol civarındaki  köylere baskınlar düzenlemeye başladılar. Bunların  yaptığı zulümlerden  ve işkencelerden bıkan ve endişe içinde sıranın kendilerine geleceği  günü bekleyen Dörtyol'a bağlı  Özerli Köyü  halkından  Hacı Hüseyin Oğulları'ndan  Emin Hoca başkanlığında üç kişilik bir heyet de, bölgenin İngiliz Komutanlığına müracaat etti.  Heyet, köylerinin ve çevrenin, Fransızlar ve  özellikle Ermeni  zulmünden  korunmasını istedi. Bunun üzerine, İngiliz Komutanlığı, Hintli Müslümanlardan oluşan bir müfrezeyi  Dörtyol'a gönderdi. Bu müfreze,  asayiş ve  sükuneti geçici bir zaman  için sağlamayı başardı. Fakat,  bir süre sonra, Fransızlar ve  Ermeniler, Özerli Köyü'ne  saldırdılar ve halka hakaret ettiler. Bu  kötü tutum ve hakaretlerine  tahammül  edemeyerek  karşı  koyan Özerli  Köyü  İhtiyar Heyeti'den  Muhtar Şeyhmuzzade  (Şeyh Musazade),   Mehmet Ağa  ile üye Abdülkadir Ağazade Yusuf Ağa'yı  elleri bağlı olarak, Fransız  işgal  komutanının  kapısı önünde süngü ile şehit ettiler. Ayrıca Ermeniler, Türklere ait  hayvanlara el  koyarak, zorla götürmek istediler. Buna katlanamayan Ömer Hoca Oğlu Mehmet Çavuş  (Mehmet KARA), kavga yapar, Karakese Köyü'ne kaçar. Ermenilerin  bu olayı Fransızlara bildirmesi üzerine, sayıca daha fazla  bir müfreze  ile Karakese Köyü'ne  taarruza geçen Fransız ve Ermenilere karşı köylüler taştan kurdukları barikatla yolu kapatarak ve silahla  ateş açarak karşı koydular. ''İlk Kurşun'u'' sıkan ve ''Ateş'' emrini veren Ömer Hocaoğlu Mehmet Çavuş'tur. Beklemedikleri bu mukavemet karşısında şaşkına dönen  Fransızlar, Dörtyol'daki karargahlarına çekilmek zorunda kaldılar  (19 Aralık 1918).

 

Yakın zamana kadar Milli Mücadele'de  ''İlk Kurşun'un '' İzmir'in işgali sırasında Hasan Tahsin (Asıl adı Osman Nevres)'in Yunanlılara attığı kurşun,Milli Mücadele'nin İlk Kurşunu olarak biliniyordu. Son yıllarda yapılan araştırmalarda,  Milli Mücadele'de düşmana karşı  sıkılan ''İlk Kurşun'un,(İzmir'in 15 Mayıs 1919'daki Yunanlılara sıktığı ilk kurşundan 5 ay önce) Dörtyol'da 19 Aralık 1918'de Mehmet Çavuş (Mehmet KARA) tarafından atıldığı ortaya çıkmıştır.

 

Bu çarpışmaların ardından Dörtyol'a dönen Fransız askerleri, Jandarma Komutanı Teğmen Hasan'ı  sebepsiz olarak ağır şekilde yaraladılar. Dörtyol civarındaki Çaylı Köyü'nde Mehmet (Osmanoğlu lakaplı) oğlu Mustafa da  Kurtkulağı Köyü'nde şehit edildi. Bu ve buna benzer  haksız  davranışların  devamı, Türk halkını direnişe sevketti. Yöre halkı canını ve namusunu kurtarmak için her türlü imkanını kullanarak silah satın almaya başladı.Kara Hasan da Fransızlardan  kardeşinin intikamını almak için Kuzuculu Köyü'nde bir teşkilat kurarak direnişe geçti. Mal  ve hayvanlarını satarak  silahlanan  yöre  insanları da Kara Hasan'a katıldılar. Böylece, zamanla sayısı 300-400'e  varan bir  milli teşkilat ortaya çıktı.1919 yılı başlarında harekete geçen  Kara Hasan Paşa ve çetesi de, Türkiye'de  işgal güçlerine karşı milli direnişi ilk başlatan teşkilat olmuştur.

 

Kara Hasan'a halk ''PAŞA'' unvanını verir. Çetesi de ''Kara Hasan Paşa Çetesi'' olur. Kara Hasan Paşa artık Fransız ve Ermenilerin korkulu rüyası olmuştur.Kara Hasan Paşa, halkın dilinde bir milli kahramandır artık. Çetesi ile Gavur Dağları, Antakya, Adana, Maraş, Antep, Osmaniye, Ceyhan dolaylarında  Fransızlara baskınlar yapıyordu. Türklerin can, mal ve namuslarını korumaya çalışıyordu. Kara Hasan Paşa, Türkiye'nin en büyük Kuvay-i Milliye Teşkilatını kurarak Fransız ve Ermenilerle mücadele ederek 9 Ocak 1922'de düşmanların bu vatan topraklarından kovulmasını sağlamıştır.

 

T.C. GENELKURMAY BAŞKANLIĞI ANKARA   ATASE: 3214-4-92 Arşiv                                        29 OCAK 1992 KONU: Kadir ASLAN 'ın dilekçesi   HATAY   VALİLİĞİNE   İLGİ : Hatay Valiliği'nin 18 ARALIK 1991 gün ve sayı: Ya. İş     : 16 (işl. 12) 2325 / 4407 sayılı yazısı          1.Genelkurmay Askeri  Tarih  ve Stratejik Etüt Başkanlığına gönderilen ilgi yazıyla, İşgalci güçlere karşı ilk kurşun'un 19 Aralık 1918'de  Dörtyol   ilçesinde  Mehmet  Kara   tarafından  atıldığından bahisle,  ilgi yazı ekindeki belgelerinde incelenerek konuya açıklık getirici bilgiler istenilmektedir.        2.Konuyla ilgili olarak, arşiv uzmanınca ATASE Başkanlığı arşivinde   gerekli    incelemeler   yapılmış   olup;   inceleme   neticesi hazırlanan uzman raporu ekte gönderilmiştir.        3.Uzman raporu ve konuyla ilgili Başkanlık yayınlarının tetkiki neticesinde,   Birinci  Dünya  Savaşından sonra galip devletlerin yurdumuzda ilk işgal ettiği yerlerin İskenderun ve Dörtyol olduğu bu düşmana karşı ilk direniş hareketlerinin yine bu bölgede başladığı buna bağlı olarak da ilk silahlı direniş hareketinin de 19 Aralık 1918'de Dörtyol ilçesi Karakese köyünde gerçekleştirildiği tespit edilmiştir. Bilgilerinize arz ederim.   GENELKURMAY BAŞKANI NAMINA                                                            Erdoğan ÖZNAL                                                                    Hv. Plt. Korgeneral                                                                As. T. ve Str. E. Bşk.