Divanü Lügati't Türk İndeksi Y

DİVÂNÜ LÜGATİ'T TÜRK İNDEKSİ Y
DİVANÜ LÜGATİ'T TÜRK	BUGÜNKÜ TÜRKİYE TÜRKÇESİ
ya	"va" edatı gibi "vay" anlamına inkâr edatı III, 215 bkz> va
ya	ok, yay· I, 280, 496, 500, 501;II, 7, 37, 5059, 61, 65, 66, 67, 68, 97, 98, 114, 134, 138,190, 198, 205; III, 16, 50, 59, 73, 78, 215, 219, 239, 318, 331, 370, 407, 409 § ya bagrı; yayın orta yeri· I, 360,
yaba	yaş ve ıslak olan herhangi bir ;ey· III, 24
yabaku	yün ve yapağı yoluntusu· III, 36
yabaku bolmak	baştaki saç keçelenmek· III,36
yabakulak	baykuş· III, 56 bkz> ügí, ühi
yabı	eğerin üstüne ve altına konan keçe, eğer yastığı· III, 24
yabıtak	çıplak, egersiz· III, 48, 177 bkz> yapıtak
yaçanmak	utanmak, ocunmak, sıkılmak· III, 83
yadag	yayan, yaya· III, 28 bkz> yadag
yadıñ	yere yayılmış olan az şey· III, 372
yadag	yaya, yayan· I, 381 bkz> yadag
yadaglık	yayalık, yaya yürüyüş· III, 51
yadıglıg	yayılı, yayılmış· III, 49, 50
yadılmak	yayılmak, dağılmak, ayrılmak·I, 442;III, 77, 148, 159, 192 bkz> yayılmak
yadım	döşek, yaygı, sergi. I, 15, 119; III, 19
yadınmak	yayılmak. III, 83
yadışmak	yaymakta yardım ve yarı; etmek· III, 70
yadlışmak	dağılışmak, yayılı;mak· III, 104, 105
yadmak	döşemek, yaymak, sermek· I, 15, 45; II, 313, 314; III, 434 bkz> yatmak
yadsamak	yaymak ve dağıtmak istemek· III, 305
yadturmak	yaydırmak, III, 93 bkz> yaturmak
yadturmak	bir şeyi bohça veya benzeri içinde saklatmak· III, 94 bkz> yatturmak, yittürmek
yafa	kolgan dikeni· III, 24 bkz> yava, yawa
yafa	sıcak, kuytu (yer)· III, 24, 27 bkz> yava,yawa
yafaş	yavaş, yumuşak huylu· III, 12 bkz> yawaş
yafgu	halktan olup hakandan iki derece aşağı bulunan kişiye verilen ungun· III, 32
yafışgu	"kızılcık" veya "güren" denen dağ yemi;l· III, 48 bkz> yumuşga
yafuz	her şeyin kötüsü, fenası· III, 10 bkz> yawuz
yag	yağ, iç yagı·I,182, 208, 227, 326;II, 9, 89. 123, 149, 154. 188, 189. 190, 197, 198, 205. 210, 229, 231, 240, 245. 293, 305, 354; III, 63, 77, 119, 157,182. 223, 252, 307, 319, 392, 425, 426, 435 § kara yag
yagak	ceviz.I, 90, 267, 417;III, 8, 29
yagaklıg	cevizli·III, 50
yagaklık	cevizlik, ceviz biten yer·III, 51
yagan	fil· III, 29 bkz> yañan, § Yagan Tégin
yaganlık	filli olan, filci· III, 50
yagı	düşmün I, 41, 88. 168, 205, 206, 215, 234, 251, 273, 305. 336. 397, 441, 456, 496, 516, 517, 520, 522;II, 6, 10, 29, 74. 83, 116, 165, 204, 227, 228, 329; III, 24, 44, 134, 237, 271, 272. 301. 322, 328, 339, 395, 400, 420
yagıkmak	düşmanlaşmak· III, 76
yagılamak	düşmanlık etmek, düşmanla savaşmak, çarpişmak· III, 325, 328 bkz'
yagılmak	yağdırılmak.III, 79
yag(ı)r	at, katır ve eçek gibi hayvanların sır-tında semer, eger ve yük vurmasından meydana gelen yara, yagır·I, 58, 370;III, 9
yagırlamak	yağırı sağaltmak, iyi etmek·III, 342
yagırlanmak	yağırlanmak, yağırı çoğalmak, yağırdan kaşınmak·III, 113, 114
yagırlıg	yağırlı, sırtı yaralı·II, 9;III, 9, 49
yagış	putlara kesilen kurban·III, 10
yagıtgan	her zaıpan yağdıran·III, 53
yagıtgan	her zaman dü;manlık eden·III, 53
yagıtmak	yağdırmak·II, 316
yagıtmak	düşmanlık etmek, III, 53 bkz> yagılamak, yaguşmak
yagız	yağız, kızıl ile kara arası renk· III, 10
yagku	yağmurluk· III, 25, 227 bkz> yaku
yaglamak	yağlamak· III, 308, 319
yaglanmak	yağlanmak· III, 111
yaglatmak	yağlatmak· II, 355
yaglıg	yağlı· I, 70; II, 309; III, 121, 156, 306. 392
yagmak	yağmak,I, 139, 376, 457, 494;II,122; III, 60, 61
Yagmalanmak	Yağma kılığına girmek, onların huyu ile huylanmak· III, 203
yagmur	yağmur. I, 16, 272, 354; Il, 28, 122,175, 316, 352; III, 38, 39, 53, 79, 93, 95, 380, 436 bkz> yamgur
yagmurçıl	yağmuru çok olan (yer)· III, 56
yagrımak	yağır olmak, I, 104 yagrınlamak yarnına, sırta, vurmak· III, 343 bkz> yarınlamak yagrıtmak
yagru	çevre, yakı^lık. III, 13 bkz> yakru
yagsamak	yağ istemek. III, 305, 306 bkz> yagsımak
yagsımak	yağ tadını almak, III, 305, 306 bkz> yagsamak
yagturmak	yağdırmak· III, 95
yaguk	yakın, 1113101.I, 433;III, 23, 29, 76, 255 § yak yaguk; (115101^1-.III, 29 § yaguk yér; yakın yer·III, 29
yagumak	yaklaşmak·II, 148; III, 89 bkz> yaguşmak
yaguşmak	düşmanlık etmek· II, 90 bkz> yagılamak, yagıtmak
yaguşmak	birbirine yakla;mak· III, 73 bkz> yagumak
yagutgan	daima yaklaştıran· III, 52
yagutmak	yaklaştırn-ıak. II, 316
yag ügüri	susam· I, 54
yah	"evet, peki" anlamına bir kelime· III, 118 bkz> yeh
yaxsınmak	kollarını yenlerine sokmadan, belini iliklemeden, elbiseyi eğinine (sırtına) almak, III, 109
yahşı	iyi; güzel, her şeyin güzeli I, 64; III, 32
yak	çanak ve kap bulaşığı· III, 4 bkz> yak yuk, yok, yok yak, yuk, yuk yak
yaka	yaka, elbise yakası·I, 189, 253; III, 24, 307
yakıg	(şişkinlik ve benzeri şeylere yakılan) yakı· I, 407;III, 13, 62, 74, 96
yakışmak	yaklaşmak, dokunmak, yakına gelmek; yakı yakmakta yardım etmek I, 170, 383; II, 103; III, 74
yakı yukı (er)	alçak gönüllü ve yaltaklanıcı (adam)· III, 25
yakmak	yaklaşmak, dokunmak; yakmak·I, 456;II, 69;III, 22, 62, 63
yakrı	yağ, iç yağı, yağlı· 11.105; III, 31, 32, 204; 306
yakrıkan	fındık büyüklüğünde kırmızı meyvesi olan bir bitki·III, 56
yakrıkan	buz yağı·III, 56
yakrılanmak	yağlanmak·III, 203, 204
yakru	çevre, yakınltk.III, 31 bkz> yagru
yakturmak	dokundurmak; (yakı) yaktırmak; (ateş) yaktırmak· ÌII, 96
yaku	yağmurluk. III, 25, 226 bkz> yagku
yakurmak	yaklaştirmak· III, 68
yakurmak	sık sık solumak, yüksek bir solumaya tutulmak, III, 68
yak yuk	kaptaki 611^. III, 143, 160 bkz> yak, yok, yok yak, yuk, yuk yok
yal	at yelesi·III, 13, 160 bkz> yalıg, yıl
yala	töhmet, itham, birl hakkında kötü sanıda bulunma. III, 25, 82
yalaçı	insanı her şeyde çarçabuk suçlu gibi gören, itham eden, III, 36
yalaçı (yuga)	bir çeşit ince katmerli (ekmek, yufka)· III, 25, 35
yalafar	insanlar arasında elçi, hakanın gönderdiği elçi II, 288; III. 47
yalalmak	tõhmetlenmek, itham edilmek,III,82
yalamak	töhmetlennek·III, 89
yalavaç	elçi, peygamber·I, 66, 83, 97;III, 47, 266, 438 bkz> yalawaç
yalawaç	elçi, peygamber·I, 83;III, 47 bkz>yalavaç
yalbı	yassı, enli, derinliğl olmayan·III, 30
yaldramak	az ışımak, az parlamak·III, 437 bkz> yaldrımak
yaldrımak	az ışımak, az parlamak·III, 437 bkz> yaldramak
yaldr(ı-u)k	cilâlı, parlak, süslü·III, 432 bkz> yoldruk, yuldruk
yalfatmak	yalatmak·II, 354 bkz> yalgatmak
yalgamak	yalamak.I, 253;III, 306, 307 bkz> yalwamak
yalgan	yalan·III, 37
yalgandurmak	yalanlamak·III, 116
yalganmak	yalanmak· III, 109, 110
yalgaşmak	yalaşmak· III, 103
yalgatmak	yalatmak ve yutturmak. II, 354 bkz> yalfatmak
yalgıl	yelesi ak, ak yeleli· III, 228
yalgu	ahmak, beyinslz adam· III, 33
yalıg	at yelesi; ibik; eğer kaşı, II, 327; III, 13, 14 bkz> yal, yıl
yalıglanmak	horoz ıbiklenmek; at yelelenmek· III, 114
yalım	sarp, dik, yalçın, III, 19, 20
yalıman	dağınık şekilde yapılan çapul·III, 38 bkz> yélimen
yalın	alev·III, 23
yalınçga	(aş) tadı, tuzu, yağı olmayan yemek, III, 433 bkz> yılınçga
yalındak	çıplak,III, 51
yalınmak	soyunmak III, 85
yalıñ	çıplak, kından çıkmış veya kınından çıkarılmış III, 373
yalıñuk	insan I, 44, 195, 230, 395;II, 303, 315, 335; III, 65, 141, 222, 262, 384, 385 bkz> yalñuk
yalıñulamak	iple, salıncakla, oynamak, III, 411 bkz> yalñu
yalışmak	töhmetlemek, itham etmek· III, 75 bkz> yılışmak
yalkmak	kanmak, bıkmak, yağlı yemekten bıkmak· III, 435, 447
yalma	kaftan, kalın kaftan, yağmurluk. III, 34
yalmak	yalınmak, alevlenmek; (yara) iltihaplanmak; güneş yüzü yalıyarak çalıp karartmak- III, 63
yalmak	yanmak· III, 65 bkz> yandurmak, yanmak, yundurmak, yunmak
yalñu	cariyelerin oynadığı bir oyun, salıncak oyunu· III, 380 bkz> yalñulamak
yalñuk	insan kişi, insanlara verilen genel ad, âdem; Âdem atamız·I, 44, 195, 230, 395; II, 303, 315, 335;III, 65, 141, 222, 262, 384, 385 bkz> yalıñuk
yalñuk	cariye· III, 385
yalñus	yalnız, kimsesiz. I, 333; II, 133, 384
yalpatmak	(ot, saman ve yem) ıslatmak, II, 351, 352 bkz> yelpetmek, yélpetmek
yalratmak	parlatmak, yalabıtmak. II, 353 bkz> yalrıtmak, yolratmak, yolrıtmak
yalrıtmak	parlatmak, yalabıtmak· II, 353 bkz> yalratmak, yolratmak, yolrıtmak
yalt	yalçın, sert· III, 7
yaltga	bir şeyle alay etme· III, 432 bkz> yoltga, yultga
yaltga kılmak	alay etmek, maskanaya almak, III, 432
yalturmak	ateşi alevlendirmek· III, 97
yalu	tayları bağlamak için kullanılan ip, örk, III, 26
yalwamak	yalamak, III, 307 bkz> yalgamak
yalwanmak	dilini çıkarmak, dili ağız içinde dolaştırmak. III, 110
yalwarmak	yalvarmak, dileğinin yapılmasını istemek I. 494, 498;III, 99, 100
yalwı	büyü, sihir. III, 33, 359 bkz> yelwi
yalwıçı	büyücü, sihirbaz· III, 33
yalwırmak	yelpimek, III, 100 bkz> yélvirmek
yam	çör çöp, pislik, çapak, göze ve ba;ka yere kaçan çör çöp· III, 5, 160
yamag	yama· II, 21; III, 28
yamaglıg	yamalı, yaması olan· III, 49
yamaglık	yamalık, yama olmak üzere hazılanmış .III, 51
yamagu	yamanması gerekli· III, 36
yamalmak	yamanmak. III, 82
yamamak	yanıannak·III, 91
yaman	kötü, her şeyin kötüsü·III, 30 § yamanig; yaman hastallk, miskinlik hastalığı·III, 30
yamanmak	kendi kendine yamamak·III, 85
yamaşmak	yamamakta yardım ve yarış etmek, III, 75
yamaşmak	tembelliğinden yere yapı;ıp kalmak, buyurulan işi yapmaktan çekinmek· III, 189 bkz> mayışmak
yamata	yağlı tavuk veya yağlı et kızartılacağı zaman yağın dışarı sızmaması içln içine sarılan kadayıf hamuru gibi ince bir hamur· I, 445
yamdu	kasık· III, 31
yamgur	yağmur, III, 38 bkz> yagmur
yamız	kasığın iki tarafı, kalçanın ıç yandan uçları.III, 10
yamlamak	silmek, süpürmek· III, 84, 310
yamlan	bir çeşit sıçan, geme,III, 37
yamlaşmak	süpürmekte yardım etmek,III, 105
yamlatmak	sıipürtmek. II, 356
yamlıg (·köz)	içerisine çör çöp kaçmış olan (göz)· III, 42
yamraşmak	kuzular anaları ile karışmak. III, 102, 103
yamu	fiilin anlamında pekitme yapan bir edat, III, 236 bkz> yanu
yamurgan	her zaman damlayan, kanayan· I, 524 bkz> tamurgan
yamurmak	damlamak; kanamak. II, 85 bkz> tamurmak
yamurmak	tomruk yapmak, kesrnek, III, 69 bkz> tomurmak, yemürmek
yan	yan· II, 19
yan	uca kemiği, uca kemlğinin başı· III, 160
yana	gene, yine, tekrar, ikinci defa olarak; geri dönme bildiren edat·I, 60, 119, 144, 441, 472, 508;II, 285;III, 6, 26, 170
yançık	torba, kese,II, 250 bkz> yançuk
yançılmak	incinmek, ezilmek·I, 188;II, 287; III,107
yançuk	torba, kese (para-tütün). II, 6; III, 45 bkz> yançık
yandak çeker	havadan çiğ gibi yagan kudret helvası· III, 44
yandak	tiken geven dikeni· III, 44
yandık	soysuz, III, 44
yandru	tekrar, III, 406
yandrumak	döndürmek; kusmak; korkutmak· III, 98, 99 bkz> yalmak, yanmak, yundurmak, yunmak
yanıg	kusma; korkutma, tehdit· III, 14
yanlık	çoban çantası· III, 45
yanmak	dönmek, döndürmek; korkutmak,tehdit etmek; kusmak; yanrnak· III, 14, 64, 65, 98 bkz> yalmak, yandurmak, yundurmak, yunmak
yanu	fiilin sonuna gelip anlamında pekitme yapan bir edat· III, 236 bkz> yamu
yanulmak	ele sürtülerek bilenmek· III, 82
yanumak	bilemek, el üzerlnde kılağılamak· III, 91
yanut	karşılık, bedel, ıvaz, cevap· III, 8, 28
yanutmak	biIetmek, bilemeği veya el üzerlnde kılağılamayı emretmek, II, 597 bkz>yıtıtmak
yañ	bir şeyin merkezi; kalıbı. III, 361
yaña	herhangi bir ırmağın, bir yanı, geçesi.III, 369
yañak	yan, taraf· I, 241, 434
yañak	ağzın iki yanında dişlerin oturduğu kemik; kapı söğesi; her şeyin yanı, III, 376
yañalduruk	kukuleta, başlık, kepenek arkasına dikilen blr keçe parçası, III, 389
yañan	alaca karga, yalnız başı ak olan karga·III, 240, 376
yañan	fiL II, 210; III, 295, 376 bkz> yagan,
yañı	yeni· I, 376; III, 369 bkz> yengi
yañıla	yeniden, tekrar, ikinci defa· III, 381
yañılamak	yenilemek. III, 407
yañılgan	her zaman yanılan, unutan· III, 388
yañılmak	yanılmak· III, 59, 380
yañku	sesin geri gelmesi, yankı, aksi savt, aksi seda· III, 379, 380
yañkulamak	ses vermek, yankılamak, ses gelmek, III, 410, 411
yañkurmak	ses duymuş gibi sağına soluna bakmak, III, 400
yañluk	işte, sözde ve benzeri şeylerde ve yerlerde yapılan yanlışlık· III, 385
yañrak	dağ kıvrımı ve büküntüsü·III, 384
yañramak	saklanması gerekenl açığa vurmak, söylemek·III, 404 bkz> yañzatmak
yañşak	yanşak, geveze·I, 467;III, 384
yañşatmak	bir klmsenin ba;ını çok sözle, yanşaklıkla ağrıtmak·II, 359
yañzatmak	saklanması gerekeni söyletmek, ikrar ettirmek·II, 359 bkz> yañramak
yap	değirmi olan herhangi bir şey·III, 3 § yap yarmak; değirmi para, sağ para,III, 3
yap	yapağı·III, 3 § yung yap; yün yapağı·III, 3
yap	hile, al·III, 142, 159 bkz> al, yup
yapçan	yavşan otu· III, 37 bkz> yawçan
yapçınmak	yapıştırılmak· III, 108 bkz> yapçunmak, yapçurmak, yapşunmak, yapşurmak, yawçunmak, yawçurmak
yapçunmak	yapı;tırılmak,III, 108 bkz> yapçınmak, yapçurmak, yapşunmak, yapşurmak, yawçunmak, yawçurmak
yapçurmak	yapıştırmak·III, 97, 98 bkz>yapçınmak, yapçunmak, yapşunmak, yapşurmak, yawçunmak, yawçurmak
yapgak	kuş avlanan blr çeşit tuzak·III, 42
yapguç	eşek ve benzeri hayvanları sürmekte kullanılan değnek,III, 39
yapgut	yün veya kıl d!dintilerl doldurulmuş minder ve benzerl şeyler·III, 38
yapıglık	kapalı, kapanmı;·III, 49
yapınmak	örtünmek, kendl başına kapamak·III, 82, 83
yapışmak	yapişmak· IH, 70 bkz> yapuşmak
yapıtak	çıplak, eğersiz·III, 177 bkz> yabıtak
yaprı	düz ve enli (yer); sarkık (kulak), III, 31
yaprulmak	yapışmak; yıpranmak· III, 107
yapruşmak	yer düzlennekte yardım etmek, III, 101
yapsamak	(örtmek, kapamak, yapmak) istemek· I, 463; II, 172; III, 304
yapşunmak	yapı;tirılmak· III, 109 bkz> yapçınmak, yapçunmak, yapçurmak, yapşurmak, yawçunmak, yawçurmak
yapşurmak	yapıştırmak· III, 99 bkz> yapçınmak, yapçunmak, yapçurmak, yapşunmak, yawçunmak, yawçurmak
yaptaç	yağmur ve karda çobanların giydiği küçük bir kepenek, kebe· III, 38 yapturmak kapatmak; yaptırmak· III, 93 yapulmak kapanmak, örtulmek· III, 76
yapurgak	yaprak (agaç, bjtki, kltap)·III, 51
yapurgan	daima gizleyen, saklayan·III, 53 yapurmak parlatmak, süpürtmek; gizlemek·III, 67 yapurtmak
yapuşgak	dikenli bir ot, pitrak; her söylenen işe karışan kimse· 1)1, 51 bkz> koru
yapuşgan	daima yapışan, yapışkan·III, 53
yapuşmak	yapışmak·III, 53 bkz> yapışmak
yap yup	hile, al ("yup" kelimesi yalnız kullanılmaz, her zaman "yap" ile birlikte gelir)·III, 142, 159, 328
yap yup kılmak	hile kılmak, al etmek·III, 159 bkz> yubılamak, yuplamak
yar	yar, suların açtığı uçurum· I, 375; III, 34, 142, 152, 355
yar	salya·II, 81; III, 3
yarag	yarık, gedik·III, 294
yarag	fırsat, imkân, tav·I, 300;II, 90, 234; III, 13,28, 355
yaraglıg	mümkün .III, 49
yaraglıg	zırhlı, cebeli·III, 49
yaramak	yaramak, uygun gelmek, yaraşmak· III, 38, 87 § yol yarasın
yaramak	yarmak·II, 356
yaramak	karşı koymak, uzaklaşmak·III, 422 bkz> yıramak
yaramsınmak	dalkavukluk etmek,II, 263
yaranmak	yaranmak, yaltaklık etmek; koşakta koşturularak alıştırılmak,I, 394;III, 20, 83
yaraşmak	uyuşmak, anlaşmak, yaraşmak·II, 105;III, 11. 71, 72
yaratgan	yaratan· III, 52
yaratmak	yaratmak, oranlamak, oranlayıp yapmak, kendinden uydurmak· I, 330; II, 315
yarıgsamak	yarlıganmak istemek· III, 333
yarık	oylukların çenetlere bitiştiği yer, oyluk kemikleri başı· III, 15
yarık	zırh, zırh ve kalkana verilen genel ad, III, 15,158, 217 § say yarık; demirgögüslük. III, 15, 158
yarıklanmak	zırhlanmak· III, 114, 115
yarıklaşmak	zırh õndül koyarak bahse girmek, II, 258
yarılmak	yarılmak, yirilmek, açılmak·I, 119; III, 15, 77, 78
yarım	yarım, bir şeyin yarısı, herhangi bir şeyin ikiye ayrılmış olan parçalardan her birisi III, 19
yarımlamak	yarılamak· III, 343
yarımlanmak	yarımlanmak. III, 115
yarın	yarın· II, 250
yarın	kürek kemigi, çigin kemlğl· III, 21
yarındak	kayı;, sırım, Türk sırımı· II, 23, 108, 175, 262; III, 51
yarınlamak	yarnına, sırta vurmak·III, 343 bkz> yagrınlamak
yarınmak	kendi kendine yarmak, yarınmak· III, 83, 84
yarısa	yarasa·III, 433 bkz> aya yersgil
yarış	yarı;, at yarişi·II, 191; III, 10
yarış	iki adam arasında mal üleşme·III, 10
yarışmak	yarışmak, yariş etmek, at yarişi yapmak; yarı yarıya üleşmek I, 367, 474; II, 226;III, 10, 72
yarlamak	tükürmek III, 308 bkz> yarsıtmak, yarsudmak
yarlıg	emir, hakanın mektubu, fermanı, buyruğu·I, 87;III, 42
yarlıg	fakir, yoksul, acınan, yarlıganmış.I, 93;III, 42
yarma	uzunlamasına yarılan herhangi bir ;ey· III, 34
yarmak	yarmak, bir şeyl keserek zorla yarmak, parçalamak; yere sınır çizmek,I, 399, 437;III, 33, 57. 58
yarmak	para·I, 20. 22. 35, 75, 130, 131, 142,143, 168, 175, 180, 214, 219, 223, 242, 281, 297, 298, 303, 321, 322, 334. 341. 377. 397,398, 402;II, 22, 39, 41, 44, 51, 62, 66, 67, 78, 92. 122, 127, 131, 103, 229, 237. 249, 250, 260;III, 3. 43. 67. 80, 84. 94, 121
yarmakan	armağan·I, 140 bkz> amuç, armagan
yarmaklanmak	para sahibi olmak· II, 279;III, 116
yarmanmak	tırmanmak.III, 111
yarmaş	iri ögüdülmüş bulgur ve buna benzer şeyler·III, 40 § yarmaş un; ince un,III, 40
yarma (yuga)	blr çeşit katmer·III, 34
yarp	sağlam·III, 6
yarp	insan sevinince yüzüne gelen parlaklık, yalabıklık·III, 6
yarpadmak	iyileşmek, ayağa kalkmak, serpilip büyümek·II, 351 bkz> yarpatmak
yarpatmak	iyileşmek, ayağa kalkmak; serpilip büyümek,II, 351 bkz> yarpadmak
yarpuz	güzel kokulu b!r ot, kır nanesl, Majoran,III, 39
yarpuz	yılan yiyen bir hayvan, firavun sıçanı,ichneumon·III, 39, 40
yarsgag	dagda ve başka yerde ayağın kayabilecegl yer·III, 433
yarsıkmak	birbirinden ayrı dü;mek,III, 105. 106
yarsımak	murdar bulmak ve iğrenmek, III,305
yarsınçıg	murdar, pis iğrenç· III, 56
yarsıtmak	tiksindirmek II, 353 bkz> yorlamak, yarsğumak
yarsudmak	tiksindiği şey yüzünden tükürmek· II, 353 bkz> yarlamak, yarsıtmak
yarşı	bir şeyi yarıya bõlen kimse; bir ;eyin yarısı, yarı yarıya ortak·III, 32
yarşım	bir yarışlık yer·III, 47
yart	su içilen bardak,I, 341 bkz> bart
yartım	ayrılmiş· III, 46
yartmak	para· III, 432 bkz> yarmak
yartu	yonga, talaş, III, 30
yartu	üzerine bir şey yazılan levha, tahta· III, 30
yarturmak	yardırmak· III, 94, 95
yart yurt tutmak	ansızın her yandan yakalanmak· I, 341 bkz> bart burt tutmak
yaruk	yerde, duvarda, dağda, sırçada ve benzer şeylerde yarık· III, 15
yaruk	ışık, aydınlık, parlak·I, 46, 96;III, 15, 194 § yapyaruk; çok aydınlık. III, 15
yarukluk	nur, ışık, aydınlık; rahatlık· II, 316; III, 51. 194
yaruk yélim	balık tutkalı· III, 20 bkz> yaru yélim
yaruk yulduzı	tan yıldızı· I, 96
yarumak	ışımak· I, 96; III, 86, 87, 89
yarumak yaşumak	keyiflenmek. sevinmek· III, 89
yarutgan	her zaman aydınlatan· III, 52
yarutmak	aydınlatmak· III, 52
yaru yélim	balık tutkalı· III, 24 bkz> yaruk yélim
yas	zarar, 2iyan· III, 159
yas	ölüm, helâk· III, 159
yasgaç	yastıgaç, hamur tahtası· III, 38 bkz> yası yıgaç
yasgaşmak	tokatlaşmak ve bunda yardım ve yarış etmek· II, 220 bkz> tasgamak, tasgaşmak
yası	yassı, enli· III, 24 bkz> yasul
yasıç	yassı ve uzun temren, III, 8
yasıglıg	gedeleçli· III, 50
yasık	gedeleç· III, 16 bkz> kurman
yasılamak	yassılamak, yaymak; sözü açık,geniş ve kinayesiz söylemek· III, 328
yasılmak	dağılmak; terk olunmak, bırakılmak· III, 78, 79
yasıman	su boşaltilırken boğazı "gır gır" eden testi, III, 38
yası yıgaç	yastıgaç, hamur tahtası· III, 38 bkz> yasgaş
yasmak	dağıtıp yaymak, çõzmek· III, 59, 60
yastalmak	dayanmış olmak; amacın bir yanına ilmek· III, 107
yastamak	yastık dayamak, yaslanmak; söz dokundurmak· III, 302, 303, 320
yastuk	yastık, III, 43, 107, 302, 320
yasul	yassı, yayvan, yassı ve engln olan her yer· III, 18, 19 bkz> yası
yaş	yaş, taze nesne, zerzevat, sebze, yeşillik; yaş (gözden gelen); yaş (insanın yaşadığı).I, 316; II, 109, 172. 228, 232; III, 4, 47, 83, 84,159,433 §yaşot
yaşagu	yaşamağa haklı· III, 36
yaşamak	yaşamak· III, 89
yaşañurmak	(göz) yaşarmak, yaşlı olmak·III, 407
yaşarmak	yeşermek· II, 79; III, 18, 68
yaşartmak	ye;ertmek· III, 436
yaşıkmak	(göz) yaçlanmak, kamaşmak·III, 76
yaşıl	yeşil. I, 41, 330, 394, 395; III, 19. 20,143, 162 § yapyaşıl
yaşıl yuşul	yeşil meşil· III, 19
yaşın	şimşek,I, 236;II, 356;III, 22, 310, 319
yaşınlıg	şimşekli· III, 50
yaşlamak	yaş ot yemek· III, 308
yaşlıg	yaşlı, genç olmayan· III, 42
yaşlıg	yaşlı, yaşı olan (gõz)· III, 42
yaşmak	gizlemek, saklamak· I, 425; III, 60, 208
yaşnamak	şimşek çakmak, parlamak· I, 236; III, 310, 319
yaşnatmak	şimçek çaktırmak, parlatmak·II, 356
yaşru	gizli·III, 31
yaşruşmak	gizlemekte birlefmek· III, 101
yaşsamak	gizlemek istemek·III, 305
yaşuk	demir başlık, tulga·I, 67 bkz> aşuk,yışıklıg
yaşumak	keylflenmek, sevinmek,III, 89
yaşurgan	her zaman gizleyen·III, 53
yaşurmak	örtmek, örtülmek, gizIemek.II,79;III, 68
yaşut	gizli·II, 228;III, 8 bkz> beküt
yat	yabancı-I,433;III, 43, 148, 159 bkz> baz
yat	taşlarla yagmur ve rüzgâr için yapılan kamlık, yadataşı ile yapılan bir türlü kamlık, kâhinlik. III, 3, 159
yat baz	yabancı· III, 148, 159
yatçı	;aman· III, 307
yatgak	hakanın ve ülkenin koruyucusu, muhafızı· III, 42
yatgaşmak	yatışmak, birlikte yatmak. III, 103
yatgaşuk	bir yerde başkası ile yatan· III, 55
yatgaşuk ogrı	yatsı, yatma 2amanı. III, 55
yatgurmak	yatırmak, uyutmak· III, 99
yatıg	uyku; yatılacak yer· III, 12 bkz> yatık
yatık	uyku; yatacak yer· III, 15 bkz> yatıg
yatıkmak	yabancılaşmak, yadlaşmak·III, 76
yatlamak	yada taşı ile afsun yapmak; yabancı saymak·III, 307, 308
yatlatmak	yada taşı ile okutmak·II, 355
yatmak	yatmak·I, 36, 233, 243, 386;II, 313; III, 42, 378
yatmak	yaymak, sermek, II, 313 bkz> yadmak
yatsamak	yatmak veyä uyumak istemek III,304
yatturmak	yaydırmak·III, 93, 94 bkz> yadturmak, yittürmek
yaturmak	yaydırmak, III, 93 bkz> yadturmak
yava	kolgan dikeni; hint ayvası; suyu tutmaca renk veren bir bitki I, 84;III, 26 bkz> yafa, yawa
yava	sıcak, kuytu (yer)·III, 27 bkz> yafa, yawa
yawa	kolgan dikeni; hint ayvası; suyu tutmaca renk veren bir bitki I, 84;III, 27 bkz> yafa, yava
yawa	sıcak, kuytu (yer),III, 27 bkz> yafa, yava
yawalmak	yavaşlamak,I, 397
yawa	; yavaş, yumuşak huylu·III, 10, 11 bkz> yafaş
yawaşlanmak	yavaşlanmak, dölekleşmek, yumuşak huylu olmak· III, 114
yawçan	yavşan 0111.III, 37 bkz> yapçan
yawçunmak	yapıştırılmak·III, 109 bkz> yapçınmak, yapçunmak, yapçurmak, yapşunmak, yapşurmak, yawçurmak
yawçurmak	yapıştımak. III, 98 bkz> yapçınmak, yapçunmak, yapçurmak, yapşunmak, yapşıırmak, yawçurmak
yawgan	yavan. III, 37
yawganlanmak	yavan bulmak· III, 116, 117
yawlak	kötü, fena, değersiz, yavuz, dü;kün, her şeyin kötüsü· I, 177, 432, 516, 519;II, 74, 204;III, 43, 44, 133 § yawlak kişi
yawramak	digrek, sert, kati olmak, III, 278 bkz> tıgdamak, tıgramak
yawrımak	hali kötüleşmek, yoksulluk veya hastalık yüzünden arıklamak· III, 304
yawrıtmak	kõtületmek, zayıflatmak, arıklatmak, I, 139; II, 352, 353
yawsamak	gönül almak istemek, III, 306 bkz> yüwsemek
yawug	sel suyunun yüksekten yuvarladığı kaya parçası· III, 13
yawuz	kötü, fena·I, 84, 85, 103, 227, 248. 439, 483 bkz> yafuz
yawuzlamak	kötü bulmak·III, 342
yawuzlanmak	kötü bulmak·III, 114
yay	ilkbahar, yaz, I, 13. 82, 96, 170, 463; II, 97; III, 160, 161, 188
yaya	insanın kuyruk sokumu bölgesl, kıçı (yalnız insanlarda)· III, 26, 170
yaygaru	yaza doğru, III, 278
yayguk	kısrağın meme uçları, III, 27 bkz> yazguk
yayıg	huyu dönek· III, 23 bkz> yayık
yayık	huyu dönek· III, 23 bkz> yayıg
yayıkmak	yaz olmak, baharla;mak· III, 191
yayılgan	yayılan, durmayan· III, 55 § yayılgan kişi; bir kararda durmayan, bir işte sebat etmeyen kimse· III, 55
yayılmak	ırgalanmak, yayılmak, salınmak· I, 412; III, 108, 191,192bkz>yadılmak,yazılmak
yayınmak	kendi kendıne yaymak· III, 86
yaykalmak	çalkanrnak; her ;eye gönlü meyil göstermek· III, 108
yaylag	yayla, yaylak, yazlanan yer, I, 13, 214; II, 355; III, 47, 265
yaylamak	yaylamak· III, 311
yaylatmak	yaylatmak. II, 357
yaymak	çalkamak, kımıldatmak, sallamak, meyletmek, meylettirmek III, 245, 246, 247
yaysamak	haset etmek, çekememek,I, 155
yayturmak	çırptırmak, kımıldatmak.III, 100
yaz	ilk yaz, yaz· II, 172, 285; III, 159, 285
yazak	otlak,III, 16
yazamak	yazlamak, yazı geçirmek· III, 88
yazguk	kısrağın meme uçlan· III, 28 bkz> yayguk
yazı	kır, ova, yazı, boş ve açık yer, boşluk,açıklık, alan·I, 94, 135, 329, 447; III,II, 24,255 yazıkçı yazıcı, hısımlar arasında mektup getirip götüren elçi· III, 55
yazıglıg	çözülmüş, bağından çözülmüş· III,49, 50 bkz> yazuk
yazıkmak	yaz olmak III, 76 bkz> yayıkmak
yazılmak	açılmak, yayılmak; yalabımak, güzelleşmek; çözülmek·I, 195, 233, 409; II, 285; III, 6, 78,112 bkz> yadılmak, yayılmak
yazınmak	kendi kendine çõzmek, çözünmek, çözülmek III. 84, 112
yazışmak	(çözmekte ve yaydan kirlşi çıkarmakta) yardım ve yarış etmek, III, 73
yazlatmak	yazlatmak, yazı geçirtmek, yaylatmak·II, 355
yazlınmak	çôzülmek·III, 110, 112, 228
yazlışmak	çözülmek III, 105
yazmak	;aşmak, yanılmak; çözmek; yazmak· I, 92; II, 20; IIl, 59, 111
yazmas	;aşmayan, yanılmayan· III, 59, 379
yazok et	pastırma· III, 16,
yazsamak	çözmek istemek, III, 305
yazturmak	çõzdürmek; yanıltmak· III, 95
yazuk	boşanmış, bağından çözülmü;· III, 16bkz> yazıglıg
yazuk	günah, suç· I, 16, 203, 220, 521; II, 75,135, 143, 169, 222, 261; III, 16
yazuklamak	suçu yüzünden yakalamak·III, 342, 343
yazuklug	günahlı,III, 50
yazuksuz	günahsız·I, 400;III, 16
yebeñ	kumlu, batak· III, 372
yeh	evet· III, 26, 118 bkz> yah
yeh mü	"tamam mı" anlamına bir kelime·III,26 bkz> ye mü?
yek	şeytan·I, 267;II, 236, 338;III, 156, 160
yel	cin; cin çarpması· III, 144, 163
yelim	tutkal, kendisiyle tüy ve tüye benzer şeyler yapıştırılan tutkal· III, 20, 70, 99, 108bkz> yélim,
yilim	yelimlenmek tutkallanmak· III, 115 bkz> yélimlenmek
yelkin	yelici, koşucu; misafir, yolcu, konuk·I· 31; III, 33, 37, 288, 309 bkz> elkin, yélkin
yelnemek	memesi dolup sarkmak· III, 310, 319 bkz> yélnemek
yelpetmek	(ot, saman ve yem) ıslatmak, II, 351, 352 bkz> yalpatmak, yélpetmek
yelpetmek	yelpazeletmek· II, 352 bkz> yélpetmek
yelpirmek	rüzgâr esmek, cin tutmuş gibi sağa sola sallanmak; nemlenmek, yeri ıslatmak·III, 93
yelwi	büyü, sihir, III, 33, 359 bkz> yalwı
yelwlçi	büyücü, sihirbaz III, 33
yem	baharat· Itl, 5 ("yem" kellmesl yalnız kullanılmaz, "ot" ile birlikte gelir)·
yeme	hep, bütün, tamamiyle; yine, dahi, I, 47,106,144, 459; II, 75,118; III, 41, 278. 366. 435 yemeçük buğday taşınan küçük çuval· III,48
yemek	yemek, yeylp telef etmek,I, 55, 66, 79, 88, 116, 318, 323, 342, 343, 504;II, 69,70. 311; III, 9, 16, 31, 67, 146, 159, 220, 222, 249
yemet	evet· I, 51;III, 8 bkz> emet, evet,ewet
yemiş	meyve,I, 251, 263 bkz> yémiş
yemrü	;mek ağaç sökmekte yardım etmek· III, 103
ye mü	"bu sôzü kabul ettin mi? söylediğimi yapmak için kafana koydun mu?" anlamına bir kelime.III, 26 bkz> yehmü?
yemürgen	dalma söken, koparan,III, 54
yemürmek	kesmek·III, 54 bkz> tomurmak,
yamurmak	yençimek ısırmak, kötüleîmek·III, 303 bkz> tençmek, yençmek, yunçımak
yençmek	ısırmak, yere vurup ayağıyle ezmek, dişle ısırarak parçaları birbirine katmak, kõtüleşmek·III, 303. 435 bkz> tençmek,yençimek, yunçımak
yenig	yeğni, hafif·III, 92 bkz> yénik
yenigü	doğurmak üzere olan,III, 36
yenimek	doğurmak (yalnız kadın için),III,91, 92
yenitmek	doğurtrnak· II, 597
yeñeç	yengeç· III, 384
yeñek	heybe, bohça· III, 70 bkz> yetgek
yeñge	yenge, büyük kardeşin karısı· III, 380
yeñi	yenl· I, 376;III, 369 bkz> yangi
yeñmek	yenmek, alt etmek·III, 391
yeñşürmek	sıcağa soğuk karı;tirarak ılıştırmak, III, 400 bkz> yiñşürmek
yerçü	sın, mezar· III, 30
yerde	; hemşeri. I, 407; III, 40
yer kırtışı	yeryüzü· I, 461
yerküç	tahtadan yapılmış kılıç gibi uzunca,enli bir ağaç parçasıdır, fırındaki ekmeği çevirmek için kullanılır·I, 452
yermek	yirmek, yaf bir şeyi demirle kesmeksizin uzunlamasına yirmek, kolayca yarmak·III, 58 bkz> yırmak, yirmek
yer sagrısı	yeryüzü; yer yaygısı·I, 422
yertürmek	yirdirmek.III, 95
yerük	yirilmiş, uzunlamasına yirilmiş ve güzelligi gitmiş olan her şey, yirik, gedik· III, 18 bkz> yirük
yeten	ok atılan tahta yay; atımcı yayı, hallaç yayı·III, 21 bkz> yeteñ
yeteñ	yün atılıp kabartılan atımcı yayı· III, 372 bkz> yeten
yetgek	heybe, bohça· III, 70, 77, 344 bkz> yerigek
yetigen	"yedi kardeşler" adı verilen yıldız, III, 37, 40, 247 bkz> yetiken
yetiken	"yedi kardeşler" adı verilen yıldız, III, 247 bkz> yetigen
yetilmek	güdülmek, yedilmek. I, 106 bkz> yétilmek
yet(i)şmek	yetişmek, erişmek. III, 183 bkz·
yetiz	enli, enine geniş şey· III, 10
yetizlik	genişlik, bir şeyin eni· III, 52
yetmek	yetişmek, erişmek II, 314 bkz> çétmek, yétmek
yetmek	yetmek, yedeğinde götürmek· II, 314
yetmiş	kapanmış, iyileşmiş (yara)· I, 245 bkz>bütmiş
yetrülmek	eriştirilmek; ilhak edilmek.III,107 bkz> yétrülmek
yetrüm	bırakılmış, salınmış·III, 47
yetrüm saç	bırakılmış, salınmış saç·III, 47 bkz> yetüt saç
yetrüşmek	birbirine erişmekte yardım etmek III, 101 bkz> yétrüşmek
yetti	sayıda yedi· III, 27 bkz> yéti
yetüt	askere imdat .II, 287
yetüt saç	sonradan bırakılan saç,II, 287 bkz> yetrüm saç
yewtilmek	erişmek; olgı^nlaşmak.III, 81, 356 bkz> yıgılmak, yuwulmak
yezek	asker öncüsü, III, 88 bkz> yizek
yezemek	aramak üzere dolaşmak, III, 88, 89
yezne	büyük kız kardeşin kocası· III, 35
yédişmek	kenar dikmekte yardım etmek·III, 70, 71 bkz> yédilmek, yédmek, yidmek
yédilmek	dikilmek ve içine eşya konulmak· III, 77 bkz> yédişmek, yédmek, yidmek
yédmek	bohça veya heybeyi toparlamak, uçlarını birleştirmek III, 434 bkz> yédişmek, yédilmek, yidmek
yég	yeğ, üst, üstün, daha lyl, lyl, hayırlı·I, 59, 337, 384;III, 43, 133, 144, 160
yél	yel, rüzgâr, esinti· I, 95, 251. 319, 354;II, 4,154.192,229, 298; III, 93, 98, 108,144,161, 226, 247. 268, 360
yéldirmek	estirmek, ësmek·III, 98
yélim	tutkal, kendlsiyle tüy ve tüye benzer şeyler yapı;tırılan tutkal, ökse·III, 20, 70, 99, 108 bkz> yelim, yilim
yélimen	dağınık şeklide yapılan çapul·III, 38 bkz> yalıman
yélimlemek	yelek yapıştırmak; yolu araştırmak III, 343
yélimlenmek	tutkallanmak,III, 115 bkz> yelimlenmek
yélin	kısrak memesi, tırnaklı hayvan memesi·III, 23
yéliñ	yeli çok olan, III, 373
yélkin	yelic!, ko;ucu; müafir, 'yolcu, konuk·I, 31;III, 33, 37, 288, 309 bkz> elkin, yikin
yélmek	koşmak,III, 64
yélmek	(aş, yemek) yenmek, yenilmek·III, 64, 185
yélnemek	memesi dolup sarkmak· III, 310, 319 bkz> yelnemek
yélpetmek	(ot, saman ve yem) ıslatmak, II, 351, 352 bkz> yalpatmak, yelpetmek
yélpetmek	yelpazeletmek· II, 352 bkz> yelpetmek
yélpik	cin ve yel çarpması· III, 46
yélpinmek	yele, cine çarpılmak, yel çarpmak, cin çarpmak; yelpazelenmek· III, 108, 144
yém	azık, yemek, taam· I, 468, 480; III, 144
yémiş	meyve·I, 251, 263;II, 12, 95, 146, 254; III, 12 bkz> yemiş
yémişlenmek	yemi;lenmek, yemiş, meyve vermek, meyvelenmek.II, 269;III, 114, 197
yémsinmek	yenneksizin yer gibl göriınınek. III, 109
yémşen	Kıpçak ülkeslnde blten blr kır yemişi· III, 37
yénik	yeğni, hafif·III, 18 bkz> yenig
yén	giyen, elbise; yenì.II, 109, 187, 233; III, 362
yér	yer, yeryüzü, toprak· I, 15, 16, 33, 75, 97,107, 119, 139, 146, 147, 150, 164, 219. 234, 247, 265, 268,287.288,292,296.301,309,313,325. 361, 364. 416. 422, 423, 429, 438, 439,461, 465, 466, 468. 469, 488. 489, 494, 495, 496, 498, 509, 510, 517. 523, 525;I
yér	kumaşın veya ağacın bir yüzü. III, 142
yére	yöre, çevre· III, 24 bkz> yöre, yüre
yéretmek	yerinmek, tembellik etmek· II, 315, 316
yérgü	hakir, yerilmiş.II, 29
yérmek	yermek, beğenmemek, iğrenmek,zemmetmek, hakir görmek·I, 149, 419;III, 185
yérsinmek	bir yeri yurt 001111110^III, 109
yéti	sayıda yedi· III, 227 bkz> yetti
yétik	işlerinde becerikII, güç işleri başaran·III, 18
yétilmek	erişilmek, yetişilmek III, 77
yétilmek	güdülmek, yedilmek·I, 106 bkz>yetilmek
yét(i)şmek	yetişmek, erişmek .III, 183 bkz> yet(i)şmek
yétmek	yetişmek, erişmek· I, 192, 421, 424; II, 274, 314; III, 406 bkz> çétmek, yetmek
yétrülmek	eriştirilmek; ihkak edilmek III, 107 bkz> yetrülmek
yétrüşmek	birbirine érişmekte yardım etmek III, 101 bkz> yetrüşmek
yétsemek	yetişeyazmak· III, 304
yétsikmek	erişilmek; ya;lanmak, kocalıp düşkünle;mek· I, 21; III, 106
yéysemek	yemek istemek· I, 20; III, 304
yıdışmak	bir şeyin parçaları birbiri içinde çürüşmek, yıpraşmak. III, 70
yıd	koku· III, 48 bkz> yid
yıdıg	kötü kokan her şey, III, 12
yıdıglık	kokmuşluk, yıpranmışlık· III, 51
yıdıg ot	üzerlik otu, III, 12 bkz> eldrük, ilrük, yüzerük
yıdımak	kötü, fena kokmak, bozulmak· III, 86, 260
yıdlamak	koklamak, III, 308
yıdlanmak	kokmak, bozulmak· III, 110
yıdlaşmak	koklaşmak· III, 104
yıgaç	ağaç, ağaç parçası; erkegin erkeklik aygıtı; fersah (eskl bir yer ölçüsü)· I, 14, 18, 152, 174, 198, 219, 244, 249, 251, 254, 260, 263, 271, 283, 290, 294, 297, 312, 319, 439, 485, 502, 503, 505, 511; 11.II, 20, 24, 29, 37, 69, 70, 80, 85, 91, 101, 122, 1
yıgaçlanmak	ağaçlanmak· III, 113
yıgaçlık	ağaçlık, ağaçlı olan yer, kereste bulunan yer, III, 51
yıgdaçı	yığan, toplayan; engel· olan, alıkoyan· III, 106
yıgılgan	daima yığılan· III, 54
yıgılmak	toplanmak; çeklnmek, kaçınnìak· III, 79, 80
yıgılmak	erişmek, olgunlaşmak· III, 81 bkz>yewülmek, yuwulmak
yıgım	yığılmı;· III, 19 bkz> yıgın
yıgın	yığın, küme, yığılmış·I, 15; III, 19, 22 bkz> yıgım
yıgınmak	kendi kendine yığınmak· III, 84
yıgışmak	yığışmak, yığmakta yardım ve yarış etmek· III, 73
yıglamak	ağlamak I, 272, 504;II, 232;III, 258, 309, 321 bkz> ıglamak
yıglaşmak	ağlaşmak· III, 322 bkz> ıglaşmak
yıglatmak	ağlatmak· II, 355
yıglışmak	toplaşmak· III, 105
yıgmak	yığmak, toplamak; bir şeye engel olmak, alıkoymak. I, 15, 399, 504; III, 61
yıgrılmak	kötüleşmek, büzülmek, titremek I, 248;III, 107, 108
yıgturmak	yıgdırmak; bir şeyden alıkoydurmak· III, 95, 96
yıkılgan	daima yıkılan, yıkılgan· III, 54
yıkılmak	yıkılmak·I, 348;III, 81, 82
yıkışmak	yıkmakta yardım etmek· III, 74
yıkmak	yıkmak, yıkılmak· I, 85, 343, 384;III, 20, 63
yıksamak	yıkmak istennek· III, 306
yıkturmak	yıktırmak· III, 97
yıl	yıl, sene· I, 345, 346, 349, 447, 513; II, 118, 331; III, 5, 7, 69,76, 131, 162
yıl	at yelesi· III, 13 bkz> yal, yalıg
yılan	yılan· I. 17, 228;II, 18; 20, 275, 279;III,29, 39, 367 § nek yılan; ejderha·III, 155 § ok yılan; kendini insan ve başka şeyler üzerine atan bir yılan·I, 37;III, 29 § sogan yılan; tulum gibi iri bir yılan·I, 409
yılan yılı	Türkler'in on ikili yıllarından biri ,I, 346;III, 30
yıldız	ağacın kökü, damarı,III, 40
yıldızlanmak	köklenmek, bir yere yerleşmek, soylanmak·III, 116
yıldızlıg	köklü· III, 40 § tüplilg
yıldızlıg	; asaletli, köklü, III, 40
yılgın	ılgın, ılgın ağacı, Tamariska· III, 37
yılgınlanmak	ılgın ağacına sahip olmak, III, 117
yılıg	ılık, sıcakla soğuk arası, I, 31, 64; III, 14, 51 bkz> ılıg
yılımak	ılımak· III, 91
yılınçga (aş)	tadı, tuzu, yağı olmayan yemek, III, 433 bkz> yalınçga
yılırmak	ılımak, az ışınmak·I, 179; II, 283
yılışmak	ılıçmak, ılıklaşmak· III, 74, 75
yılışmak	birbirini töhmetlemek, itham etmek· III, 75 bkz> yalışmak
yılıtmak	sıtma tutmak, sıtınadan vücudu ısınmak; ılıtmak, II, 316, 597
yılkı	hayvan, yılkı, hayvan sürüsü, dört ayaklı hayvanlara verilen genel ad· I, 21, 91, 241, 257, 285, 330, 332, 412, 461, 481, 482;II, 96; III, 34, 76, 90, 104, 131, 200, 292, 300
yımırtga	damarsız olan her türlü yeşillik; hıyar gibi gevşek olan her nesne· III, 433
yın	in· III, 6 bkz> in, yin
yınçge	ince· III, 380 bkz> yinçge
yıp	ip, tel kendisiyle at bağlanan uzun örk· I,158, 165, 200, 185, 213, 220, 236, 253, 302,414, 523, 524;II, 8, 9, 98, 120, 132, 180, 189,194, 207, 227, 236, 244, 330, 334, 354, 362; III, 3, 104, 255, 286, 388, 426, 428, 444
yıpar	misk I, 327;II, 4, 6, 122; III, 7, 28, 48, 96. 180, 308 bkz> yipar
yıparlıg	misk kokan, miski, anberi olan· III, 48, 50
yıplamak	ip üzerinde oynamak, cambazlık etmek, III, 308
yıplamak	iple kıl aldırmak· III, 307
yıplaşmak	iple birbirinden kıl yolu;mak· III, 104
yıplatmak	ipletmek, iple kıl yoldurmak· II, 355
yır	koşma, türkü, hava, ır, musikide ırlama, gazel· II, 14, 135;III, 3, 131, 143
yıragu	çalgıcı, şarkıcı, çağırıcı· III, 36
yırak	uzak, ırak· I, 97, 309, 456; III, 28, 29
yıraklanmak	uzak bulmak· III, 115
yıraklık	uzaklık, ıraklık· III, 51
yıramak	uzakla;mak, ırak olnnak·III, 88, 366, 422 bkz> yaramak
yıratmak	uzaklaştirmak·II, 315
yırlamak	şarkı, gazel söylemek, ırlamak III, 3, 308
yırmak	yirmek·III, 58 bkz> yermek, yirmek
yırtılmak	yırtılmak.I, 41; III, 106, 107
yırtınmak	yırtar görünmek.III, 108
yırtışmak	yırtmakta yardım etmek,III, 101
yırtmak	yırtmak·I, 323, 341; III, 435
yiş	sıkışma· III, 4 bkz> yuş
yış	iniş, yokuş· III, 4, 143 § art
yış	yokuş iniş· III, 4
yış bolmak	sıkı;mak· III, 4
yışıg	ip; kayıştan örülmüş bağ; boyundurukkayışı·I, 126, 158, 165, 183, 196, 209, 276,427;II, 123, 216, 349; III. 13
yışıglıg	ipli, ipi olan· III, 49
yışıklıg	tulgalı, tulga giymi;· III, 50 bkz> aşuk,yaşuk
yıtıtmak	biletmek· II, 597 bkz> yanutmak
yi	sık ve birbirine girmiş; elbisenin yivi, dikişi, dikiş, pabuç diki;l; dağ yivi; diş ve ağaçların birbirine girınesi.III, 25, 216, 229, 283 bkz> cigi, yigi
yiçi	terziII, 3;III, 216
yid	koku,III, 48 bkz> yıd
yidmek	bohça veya heybeyi toparlamak, uçlarını birleştirmek III,443 bkz> yédişmek, yédilmek, yédmek
yig	iğ,I, 48, 85 bkz> ig, ik, yik
yig	gemin damağa gelen parçası·III, 144
yig	çiğ, pişmemiş. I, 338; III, 144 bkz> yik
yigde	iğde· I, 31; III, 31, 147 bkz> yikte
yigi	sık, birbirine girmiş, sıralanrnış, (dikişte)sağlam. III, 25, 216, 229 bkz> cigi, yi
yigirme	sayıda yirmi. III, 48 bkz> yigirmi
yigirmi	sayıda yirmi· III, 48 bkz> yigirme
yigirminç	sayıda yirminci. I, 132;III, 449
yigit	yiğit, genç, her şeyln genci·I, 25, 263, 400;II, 113; III, 8, 16, 917, 356, 386. 420
yigitlik	yiğitlik, gençlik,I, 143, 511; III, 51
yigne	ìgne,II, 3, 120, 150;III, 35
yigrenmek	tüyü ürperrnek, iğrenmek III, 109
yigtürmek	bir şeyle iyilik etmek, III, 96 bkz> yiktürmek, yüftürmek, yüwmek
yigtürmek	incitmek III, 97
yik	iğ·III, 144 bkz> ig, ik, yig
yik	çiğ, pişmemiş·I, 338 bkz> yig
yiken	hasır yapılan kovalak otu·III, 23
yiklemek	çiğnemek·III, 309, 310 bkz> egleşmek, iklemek, ikleşmek
yikte	iğde, I, 31 bkz> yigde
yiktürmek	bir şeyle iyilik etmek·III, 96 bkz>yigtürmek, yüftürmek, yüwmek
yilik	ilik·I, 72, 119 bkz> ilik
yiliklig	ilikli, iliği olan, III, 52
yilim	tutkal II, 20, 70, 99, 108 bkz> yelim,yélim
yilmirmek	ılımak, ılır gibi olmak·III, 100
yimlemek	gözle işaret etmek, III, 310 bkz>imlemek
yin	beden, vücut, insan bedeni· I, 179, 261, 275; II, 151; III,92, 145, 154, 278
yin	tüy, £101-1.I, 167, 217, 315; III, 109
yin	koyun pisliği, davar tersi, hayvan pisliği· I, 49; III, 5 bkz> in § koy yini; koyun 101-51. III, 5
yin	in, hayvan ini·I, 49;III, 5 bkz> in, yın
yincü	inci·I, 31 bkz> cinçü, yinçü, yünçü
yinçge	ince·III, 380 bkz> yınçge § yinçge turku; ince ipek kunìaş·III, 380
yinçge kız	odalık kız·III, 380 bkz> yinçke kız
yinçge kişi	Tanrı'ya ibadet eden, tapan·III, 380
yinçgelemek	ince saymak, inceltilek III, 411
yinçgelenmek	alçak gönüllülük etmek; odalık edinmek; Tanrı'ya karşı küçüklük göstermek, tapmak, ibadet etmek· III, 450
yinçke kız	yatağa alınacak, yetişkin cariye ve kız, kız oğlan kız· I, 326 bkz> yinçge kız
yinçü	inci; cariye· I, 31, 273, 387, 390. 396,419;II, 9, 31, 79, 100, 122, 127, 146, 154, 243, 288; III, 30, 229, 289 bkz> cincü, yincü, yünçü
yinedmek	sağalmak; yeğnilmek· II, 597 bkz>yinetmek
yinetmek	sağalmak; yeğnilınek· II, 597 bkz>yinedmek
yinmek	arannak, sormak- III, 66 bkz> yindmèk
yiñ	sümük· II, 326; III, 362
yiñ atmak	sümkürmek· II, 326 bkz> yiñitmek
yiñdegü	sümüklü (çocuklara bununla sövülür)· III, 387
yiñitmek	sümkürmek II, 326 bkz> yiñ atmak
yiñşürmek	sıcağa soğuk karı;tırarak ıliştırmak, III, 400 bkz> yeñşürmek
yipar	misk·I, 327; 11; 4. 6, 122;III, 7, 28.48, 96, 180, 308 bkz> yıpar
yipin	koyu kırmızı, kızıl·III, 21 bkz> bayın, yipkil, yipkin
yipkil	erguvan renginde olan· III, 46, 47 bkz> bayın, yipin, yipkln,
yipkin	menekşe rengi, erguvan renginde olan, konur, koyu kırmızı·I, 395;III, 37, 47 bkz> bayın, yipln, yipkil
yirilgen	daima çatlayan, yarılan, yirilen.III, 55
yirişmek	yirişmek, ylrilmek, ayrılmak; gülümsemek; kuvvetsizleşmek·III, 72, 73
yirmek	yirmek,III, 58 bkz> yermek, yırmak
yirük	yirilmiş, uzunlamasına ylrilmiş ve güzelliği gitmiş olan her ;ey, yirik, gedik·III,18 bkz> yerük
yişilmek	eli işe yatışmak, udumlaşmak· III 79 bkz> işilmek, yuşılmak, yuşulmak,yüşilmek, yüşülmek
yişim	soğukta dizlere giyilen nesne, bir çeşit çakşır·III, 19
yişimlenmek	yişim giynnek, tozluk giymek·III, 115
yitik	keskin, bilenmiş·I, 384;III, 18
yitik	yitik şey,kaybolan şey, II, 182 bkz> tiyül, yitük
yİtiklemek	kaybolanı aramak, III, 343
yitim	keten tohumıı· III, 24
yitmek	kaybolmak, yitmek. I, 467; II, 314
yittilrmek	kaybettirmek,' bìr şeyi bohça ve bohçaya benzer şeylerde saklatmak· III, 94 bkz> yağturmak, yatturmak ;
yitük	kaybolan şey, yıtik. II, 115, 182;III, 18, 181 bkz> yitík
yitüklig	bir şey yitiren, kaybeden,III, 18
yitürmek	kaybetmek, yitirmek. III, 67
yiz	sele otu, çiğ otu, sele sazı, Artemlsìa abrotonon (kamı;tan daha ince ve yumuşak olup göçebelerce çadır örtüsü yapılır)·III, 135, 143
yizek	askerin önde giden bölüğü, öncül· III, 18 bkz> yezek
yodluşmak	silinmek III, 105
yoğmak	silmek, bozmak, mahvetnnek· III, 434
yoğsamak	silmek Istemek· III, 305
yodturmak	sildirmek III, 94 bkz> yutturmak
yodulmak	silinmek, yok edilmek·III, 77
yodunmak	sllinmek·III, 83
yoduşmak	(leke, kitapta yanlı; vb.) silmek ve gidermek işinde yardım etmek,III, 70
yog	matem, yas, ölü gömülmesinden sonra üç veya yedi güne kadar verilen yemek.III, 143
yog basan	ölü gömüldükten sonra verilen yemek·I, 399
yogdu	devenin çenesi altındaki uzun tüyler III, 30 bkz> cugdu, yogru, yogruy, yugdu
yoglamak	ölü için yemek vermek.III, 309
yogrı	çanak,III, 31, 32
yogru	deve tüyünün uzunları .III, 31 bkz> cugdu, yogdu, yogruy, yugdu
yogrulmak	yogrulmak. I, 248; III, 107
yogrum	bir defada yoğrulacak kadar olan· III, 47
yogruşmak	yogruşmak, yoğrulmak, yoğurmakta yardım etmek·II, 122;III, 102
yogruy	deve tüyünün uzun olanları .III, 31 bkz> cugdu, yogdu, yogru, yugdu
yogun	yogun, şişkin, kalın·III, 29
yogurguç	şehriye ve benzeri şeylerin açılmasında kullanılan oklağı·I, 493
yogurkan	yorgan·I, 197, 210;II, 137, 141; III, 54, 110, 253
yogurmak	yogurmak·II, 102
yogurt	yogurt, I, 182, 208;II, 189, 295;III, 164, 190
yogurtmak	yogurtmak·III, 436
yok	çanak bulaşıgı,III, 4 bkz> yak, yak yuk, yok yak, yuk, yuk yak
yok	yok·I, 68, 70, 323, 360, 368, 420;II, 28; III, 3, 143, 147, 151, 154, 239
yokadmak	yok olmak,III, 384
yokar	yukarı·I, 142, 320 bkz> yokaru, yukaru
yokaru	yukarı· II, 4, 6, 35, 81, 198, 260;III, 285 bkz> yokar, yukaru
yoklamak	yükselmek, çıkmak·III, 212, 221
yoklatmak	yükseltmek, dağa çıkartmak·II, 355
yok yak	çanak bulaşıgı·III, 4 bkz> yak, yak yuk, yok, yuk, yuk yak
yok yér	yokuş yer·III, 4
yol	yol, sefer, ani yola çıkma·I, 53, 63, 66, 92,155, 173, 196, 204, 208. 247, 292, 332, 342, 458;II, 8, 29, 98, 176, 197, 212, 214, 232; III, 64, 87, 144, 187, 288, 292, 343, 387, 423, 450
yolak	çay· I, 222; III, 17 bkz> yul, yulak
yolak	çıgır, çılga, kırlardaki küçük yol; yol yol çizgili olan her ;ey· III, 17 § yolak barçın; yol yol çizgileri bulunan ipek kumaş· III, 17
yoldramak	(maden ve cevher) parlamak· III, 437 bkz> yoldrımak yoldrımak (maden ve cevher) parlamak· III, 437 bkz> yöldramak
yoldruga	kılıç gibi uzunca bir bitki, III, 433 bkz> yoldurga
yoldruk	cilâlı, parlak, süslü, III, 432 bkz> yaldruk, yuldruk
yoldurga	kılıç glbi uzunca blr bltki· III, 433 bkz> yoldruga
yolgırmak	yolda rastlamak· II, 193
yolıç	keçi kıllarrnın diplerinde bulunan yumuşak ince yün·III, 27 bkz> yovlıç, yulıç
yolıtmak	yagma ettirmek·II, 316 bkz> yoluşmak, yolutmak, yulıtmak, yulumak,yuluşmak, yulutmak yolkaşmak
yolkmak	sıyırmak; çatlatmak; yolmak, bir şeyden herhangi bir şeyi çıkarmak, soymak; faydalanmak, elde etmek,III, 435, 436
yolkunmak	sıyrılmak,III, 110
yolkuşmak	birbirinden kâr veya fayda elde etmek,III, 103, 10
yolmak	yolmak, yolmak için kaynar suya bırakmak; kurtarmak, bırakmak, salıvermek; istinsah etmek,II, 24;III, 63, 64
yolratmak	parlatmak·II, 353 bkz> yalratmak, yalrıtmak, yolrıtmak
yolrıtmak	alevlernek, parlatmak·II, 353 bkz> yalratmak, yalrıtmak, yolratmak
yolsuz	yolunu azıtan kimse·III, 40
yoltga	bir ;eyle alay etme·III, 432 bkz> yaltga, yultga
yoltga	kılmak alay etmek, maskaraya almak· III, 432
yolturmak	para verdirèrek köleyi azat ettirmek; yoldurmak.III, 97
yolug	fidye, feda, kurban·I, 210, 243, 399; III, 13, 333
yoluglug	fidyeli, fidyesi verilmiî olan· III, 49
yolunmak	yolunmak; azat edllmek, bırakılmak, bo;anmak·III, 85
yoluşmak	yağnıala{mak·III, 75 bkz> yolıtmak, yolutmak, yulıtmak, yulumak yuluşmak, yulutmak
yolutmak	yağma ettirrnek·II, 316 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yulıtmak, yulumak, yuluşmak, yulutmak
yonak	hayvanların sennerleri altına konan şey,çul çuval parçası III, 29
yonındı	yonuntu, talaş,III, 30
yonınmak	yonar göstermek,III, 86 bkz> yo-nunmak
yonulmak	yonulmak,III, 82
yonumak	yonmak I, 384
yonunmak	yonar göstermek·III, 86 bkz> yonınmak
yonuş	yontmakta yardım ve yarış etmek· III, 75
yoñag	beye birini geçme, gammazlık etme·III, 376
yoñamak	beye birini geçmek, gammazlık etmek, yanılmak, şikâyet etmek III, 397
yoñatmak	koğulamak,II, 326, 327
yorçı	usta kılavuz,III, 30
yorıdaçı	hısımlar, dünürler arasında gelip giden adam·II, 51
yorıga	yorga yürüyen (at için)· III, 174
yorıgçı	hısımlar, dunürler arasında gelip giden adam· II, 51
yorıglı	yürümeyi düşünen· I, 326
yorıgu	yürünecek yer ve zarnan· III, 36
yorık	akma, yürüme, gidiş, huy· I, 378; II, 40; III, 15 bkz> borık, yoruk
yorık	tabir (rüya vb.) sözün gidişi, anlaşılışı III, 18 bkz> yormak, yörük
yorık	uz dilli· III, 15
yorık tıl	fasih diL III, 15
yorımak	yürümek, gitmek, varmak; ismi varıp yayılmak; yürüyüp yorulmak· I, 167; II, 41; III, 31, 87, 219, 375 bkz> yormak
yorınça	yonca·III, 375 bkz> yorınçga
yorınçga	yonca·I, 431; III, 433 bkz> yorınça
yorışmak	yürüşmek; yol yol olmak, yıpramak· III, 72
yorıtmak	yürütmek, (ilâç) içini sürdürmek I, 115; III, 315
yormak	tabir etmek, yorrnak· III, 125 bkz> yorık, yör(ik
yormak	yürümek. I, 456; III, 87 bkz> yorımak
yortmak	dört nala koşturmak, bir işe başlamak üzere yürümek, III, 356, 435
yortug	savaş gününde veya bir yere giderken hakanın yanında bulunan kimseler· III, 42
yortuşmak	at yürütmekte yarış etmek· III, 101
yoruk	gidiş, huy,I, 27 bkz> borık, yorık
yorulmak	çözülmek.III, 78 bkz> yörmek
yorutgan	çok osuran, osurgan·III, 52
yorutmak	osurmak,III, 52
yotturmak	sildirmek·III, 94 bkz> yoddurmak
yovlıç	keçl kıllarının diplerindeki yumuşak ince yün·III, 27 bkz> yolıç, yulıç
yozamak	(kısraktan başka hayvan) kısır kalmak·III, 88 bkz> kısır bolmak
yozmak	çok aknnak·I, 192 bkz> yilzmek
yök	kuş tüyü, kuş yeleği, ok yelegi. 111. 143 bkz> yüg, yük, yüñ
yökletmek	oka yelek taktırmak.II, 356 bkz> yükletmek
yöre	yöre, çevre, bir ;eyin etrafı·III, 24 bkz> yére, yüre
yörgek	örtü·II, 289
yörgek bolmak	örtülmek, gök kara dumanla örtülmek II, 289
yörgemeç	işkembe ve bağırsağın incecik kıyılarak bağırsak içinde kızartılması veya pişirilmesi suretiyle yapılan yemek·III, 55
yörgemek	sarmak,III, 307
yörgenç	dağ dönemed, dağ büklümü, buküntülü, kıvrık·III, 387 bkz> tezginç
yörgenç	ağaçlara sarılıp onları kurutan bir çeşit bitki, sarmaşık·III, 387
yörgençü	sargı, dolak·II, 346; 111. 296
yörgenmek	örtülmek, sarılmak.I, 331; II, 303; III, 110 bkz> yörkenmek, yürgenmek
yörgeşmek	sarılmak, birbirlne girmek, dolaşmak, karışmak.I, 395, 437;II, 285;III, 104 bkz> yörkeşmek, yürgeşmek ;
yörgetmek	sardırmak· II, 354
yörgeyek	ulanmış, I, 135
yörkenmek	örtülmek, sarılmak. I, 331; II, 303; III, 110 bkz> yörgenmek, yürgenmek
yörkeşmek	sarılmak, birbirine girmek, dolaşmak, karışmak.I, 395, 437;II, 285;III, 104 bkz> yörgeşmek, yürgeşmek ;
yörmek	çözmek III, 58,185 bkz> yorulmak
yörük	tabir (rüya vb.) sözün gıdişi, anlaşılışı· III, 18 bkz> yorık, yormak
yu	kadınların bir şeyden utandıkları zaman söyledikleri bir kelime· III, 215
yubagu	üzerinde durulmayan, yapılmaması gereken, III, 36
yubakulak	sıtmadan titreme· III, 56
yubalmak	ihmal edilmek, yüzüstü bırakılmak, üzerinde durulnnamak· III, 76
yubalmak	karışmak· III, 76 bkz> burbàşmak, yubanmak
yubanmak	çekinmek, bırakmak· III, 83
yubatmak	savsaklatmak, savsaklamayı emretmek· Asıl anlamı burbatmak, yap yup kılmak, yubılamak, yuplamak,
yubılamak	aldatmak, hile yapmak, al etmek., II, 315; III, 327, 328 bkz> burbatmak, yap yup kılmak, yubatmak, yuplamak
yudkı	karanlık, ekşi· II, 250
yudruklanmak	elini yumruk yapmak· III, 116
yudruk	yumruk.III, 42, 43
yudug	başkasının suçu yüzünden kendine sötgelen kimse-III, 12
yudug	çocuklara sövülen bir kelime· III, 13bkz> yudııt
yudurmak	almak, yükleırıek· I, 371 bkz> yüdürmek
yudut	hayırsız, kendine hayrı olmayan; bir çeşit küfür (sövme)·III, 8, 13 bkz> yudııg
yudutmak	soğukta dondurarak öldürmek· II, 302 bkz> budutmak
yufga	ogulluk, oğulluğa alınmış· lll; 32
yufgadmak	yozlaşmak, dik ba;lı olmak· II, 354 bkz> yufgatmak, yuwgalanmak
yufgatmak	yozlaşmak, dik başlı olmak II, 354 bkz> yufgadmak, yuwgalanmak
yufka	ince, yufka, ucuz, II, 294, 350; III, 34, 204, 302 bkz> yupka, yuwga
yufkalanmak	yaltaklanmak, yavuncımak· III, 203, 204
yufluşmak	yuvarlanmak. III, 105 bkz> yuwluşmak
yufuşmak	yardımlaşmak, birbiriyle dost olmak,III, 73 bkz> yüfüşmek
yuga	katmer, yuka, yufka·III, 27, 34, 35 bkz> yuvga § katma yuga; yağda pişirilen ufalanmış ekmek I, 433
yugaç	bir dere veya ırmagın karşı tarafı·III, 8, 9 bkz> yuguç
yugak	su kuşu·I, 222;III, 17
yugçı	yuyucu, yıkayıcı· II, 171
yugdu	devenin uzamış olan tüyleri .I, 31;III, 30 bkz> cugdu, yogdu, yogru, yogruy
yugruş	Türkler'ce halktan vezirlik derecesine çıkan adann, hakandan bir derece aşağıdır,yalnız Türkler'e özgedir·III, 41
yuguç	ırmak ve derenin arkası· I, 18 bkz> yugaç
yuk	çanak bulaşığı, kaptaki bulaşık· III, 4, 143 bkz> yak, yak yuk, yok, yok yak, yuk yak yukaru yukarı· III, 180 bkz> yokar, yokaru
yukmak	bulaşmak, sıvanmak, sirayet etmek· III, 63
yukturmak	sürdürmek, bulaştırmak,III, 96
yukulmak	bulaşmak, sıvanmak·III, 81
yukuşmak	bulaşmak, yayılmak·III, 24, 74 bkz> tokuşmak
yuk yak	çanak bulaşiğı, kaptaki bulaşık·III, 4 bkz> yak, yak yuk, yok, yok yak, yuk
yul	kaynak, çay, pınar, su pınarı, kaynağı, gözü·111, 4, 144 bkz> yolak, yulak § yul yulakî küçük küçük bir çok su pınarları. III, 17
yula	kandil· I, 200; III, 25, 26
yulak	küçük küçük birçok su pınarları. III, 17 bkz> yolak, yul
yulaklanmak	pınarlanmak, pınarlar çogalmak, III, 115
yular	at yuları. III, 9, 28 yularlamak yularlarnak, baglamak. III, 9
yularlanmak	yularlanmak, yular takılmak. III, 114
yularlıg	yularlı, yularlanmış· III, 49
yuldruk	cilâlı, parlak, süslü· III, 432 bkz> yaldruk, yoldruk
yulduz	yıldız, yıldızların genel adı· I, 96; II, 303; III, 40, 149, 378
yulıç	keçi kıllarının diplerlnde bulunan yumuşak ince yün· III, 27 bkz> yolıç, yovlıç
yulıtmak	yagma ettirmek II, 316 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yolutmak, yulumak, yuluşmak, yulutmak
yulkunmak	sıyrılmak·III, 110 bkz> yolkunmak
yultga	bir şeyle alay etme·III, 432 bkz> yaltga, yoltga
yultga kılmak	alay etmek, maskaraya almak. III, 432
yulumak	birine yardım etmek; birini yağma etmek,III, 90, 91 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yolutmak, yulıtmak, yuluşmak,yulutmak
yulun	murdar ilik, kokar ilik ,III, 23
yuluşmak	yağmalaşmak·III, 75 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yolutmak, yulıtmak, yulumak, yulutmak
yulutmak	yağma ettirmek·II, 316 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yolutmak, yulıtmak, yulumak, yuluşmak
yul yulak	küçük küçük birçok su pınarlan III, 17
yumak	yıkamak.III, 45, 66, 157, 249
yumdarmak	toplamak· III, 98
yumgak	yumak, yuvarlanan ve yuvarlak olan her şey, III, 44 § yumgak tene; yuvarlak tane, kişniş. III, 44
yumgaklanmak	yumak, yuvarlak yapılmak· III, 116
yumgı	toplu, çok,III, 35
yumgın	toplu olarak, toptan, hep birden,bütün·II, 294;III, 240
yumınmak	yumar gibi görünmek III, 86 bkz> yumunmak
yumıtgan	daima toplanan·III, 53
yumıtmak	toplanmak·I, 69;II, 312, 597 bkz> yumutmak
yumız (er)	etli, tiknaz (adam), III, 10 bkz> yumuz er
yumluşmak	yumulmak· III, 105
yummak	yummak· III, 64 bkz> yümmek
yumşak	yumuşak· II, 74, 295; III, 44, 276, 320
yumşaklanmak	yumıışamak, yaltaklannnak· III, 116
yumşamak	yumuşamak, I, 110, 441; III, 306, 320
yumşatmak	sepiletmek, yumuşatmak, sözü veya kitabı çabuk çabuk söylemek ve okumak· II, 354
yumulgan	daima yumulan, III, 55
yumulmak	yumulmak· III, 55 bkz> yümülmek
yumunmak	yumar gibi görünmek III, 86 bkz> yumınmak
yumur	hayvanların göden bağırsağı.III, 9
yumurlamak	yumru yapmak, toplarrıak·I, 389
yumurlanmak	toplanmak,II, 270;III, 114
yumurtga	yumurta, bütün kuşların yumurtaları, insanların ve hayvanların taşakları. II, 313; III, 433
yumuş	hizmet, vazife, elçilik, iki ve ikiden artık kimse arasında elçilik I, 484;III, 12
yumuşçı	melek, III, 12
yumuşga	"kızılcık" veya "güren" denilen dag yemişi· III, 48 bkz> yafışgu
yumutmak	toplanmak· I, 214 bkz> yumıtmak
yumuz (er)	etli, tıknaz (adam)· III, 10 bkz> yumız er
yunçıg	kederlenmiş, bitap, düşkün, kötü, zayıf, cılız, arık, hali fena çürüklüğünden ele alınamayan.I, 93
yunçımak	kötüleşmek, yoksullaşmak, yoksulluktan kötüleşmek; ısırmak·II, 281; III, 303 bkz> tençmek, yençimek, yençmek
yunçırmak	kötülemek· III, 98
yunçıtmak	incitmek. II, 352 bkz> yunçutmak, yünçitmek, yilnçiltmek
yunçutmak	incitmek· II, 352 bkz> yunçıtmak, yünçitmek, yünçütmek
yund	at (cins adı), atlar, at sürüsü .I, 235, 292, 389;II, 153; III, 7, 9, 223
yundak	at fışkısı, at gübresi, III, 44, 168
yundı	yemek yendikten sonra kabın yıkantısı· III, 31
yundurmak	döndürmek; kusmak; korkutmak· III, 98, 99 bkz> yalmak, yandurmak,yanmak, yunmak
yund yılı	Türkler'in on ikili yıllarından birì· I, 346; III, 7
yungak	çögen, kôkü sabun gibi köpüren bir bitki· III, 44, 45
yun kuş	tavus kuşu· III, 144
yunmak	yunmak, yıkanmak· II, 314; IIII, 66 bkz> çunmak
yunmak	döndürmek; kusmak; korkutmak· III, 98 bkz>yandurmak, yanmak, yundurmak yuñ yün, yün sümeği I, 150, 284, 507;II, 89, 147, 220. 221, 236, 241;III, 3, 248, 289, 361, 362 bkz> yüñ yuñ ciğere bitişik bezli bir et (yalnız kadınlar yer)· III, 361
yuñlamak	yün kırpmak· III, 404
yuñlatmak	yünletmek, yün kırktırmak· II,359, 360
yuñ yap	yün yapağı, III, 3
yup	hile, al· III, 142,159 bkz> al, yap
yupka	yufka· III, 34 bkz> yufka, yuwga
yuplamak	hile yapmak, al etmek· III, 142 bkz> burbatmak, yap yup kılmak,yubatmak, yubılamak
yurbag	sürünceme, lşl uzatma, i;i yarına bırakma, I, 461 bkz> burbag
yurbaş (ış)	neresinden çıkılacağı belli olmayan karişik (iş)· I, 459
yurç	karının küçük erkek kardeşl, küçuk kayın· III, 7
yurlamak	haykırmak· I, 189 bkz> orılaşmak, orlaşmak, urılamak, urlamak, urlaşmak
yurt	delik· I, 93
yurt	yurt; eski izerler, ören· III, 7, 258
yurun	ipek kuma; parçası· III, 22 § yurun
yuka (yaka)	ipek yaka· III, 22
yurunlug	ipek kumaş parçası olan· III, 50
yuş	yeşillik, III, 4, 143
yuş	sıkışma,III, 4 bkz> yış
yuş bolmak	sıkışmak·III, 4
yuşılmak	udumlaşmak, eli işe yatışmak; emzikten akıtilmak·III, 79 bkz> işilmek, yişllmek, yuşulmak, yüşilmek, yüşülmek
yuşmak	emzikten akıtmak·III, 60 bkz> yüşmek
yuşul	yeşil·III, 19 § yaşıl yu;ul; yeşil mişil·III, 19
yuşulgan	daima akan·III, 53
yuşulmak	eli işe yatkın olmak,III, 53
yuşulmak	akıp dökülmek, fışkırmak·II, 128; III, 79, 102 bkz> işilmek, yişilmek, yuşılmak, yüşilmek, yüşıilmek
yut	kışın soğukta hayvanları öldüren felâket· III, 142
yutıkmak	yutamak, soguktan hayvan telef olmak· III, 76 bkz> yutukmak
yutmak	yutmak. II, 313
yutturmak	sildirmek III, 94 bkz> yodturmak
yutukmak	kuraklıktan arıklamak, ölüm haline gelmek,I, 21 bkz> yutıkmak
yuvga	katmer, yuka, III, 27 bkz> yuga
yuvmak	yuvarlamak III, 393 bkz> yuwmak
yuvug	sellerin dağdan yuvarladıgı kaya parçaları.III, 164 bkz> yuwug
yuwalmak	yuvarlanmak· I, 397 bkz> yuwulmak
yuwga	zayıf, ince, yufka, âciz· II, 6; III, 80, 156 bkz> yufka, yupka
yuwgalanmak	yaramazlaşmak.III, 203 bkz>yufgadmak, yufgatmak
yuwılmak	yumşamak.I, 441 bkz> yuwulmak
yuwka	her şeyin incesi, yuka, III, 33
yuwlunmak	yuvarlanmak, kendi kendine yuvarlanmak. III,111, 112, 113
yuwluşmak	yuvarlanmak III, 105 bkz> yırfluşmak
yuwmak	koşmak· III, 62
yuwmak	yuvarlamak· III, 61, 112, 113 bkz>yuvmak
yuwsamak	yuvarlamak istemek III, 306
yuwturmak	yuvarlatmak.III, 96
yuwug	sellerin dağdan yuvarladıgı kaya parçaları,III, 164 bkz> yuvug
yuwulmak	uslandırılmak; akıtılmak; yuvarlanmak; toplanmak·I, 397;III, 80, 112, 113 bkz> yuwalftıak
yuwulmak	erişmek, olgunlaşmak,III, 81, 356 bkz> yewülmek, yıgılmak
yuwuşmak	yuvarlaşmak· III, 74
yüdrük	yüklük, üzerine eşya ve elbise konan şey, dolap, masa ve benzerı şeyler·· III, 45
yüd	yüz, II, 250 bkz> yüz
yüdmek	yüklemek, yüklenmek· I, 404; III, 434
yüdürmek	yüklemek.I, 371; III, 67, 68 bkz>yudurmak
yüdüşmek	yükleşmek, yüklemekte yardım ve yarış etmek· III, 71
yüftürmek	bir şeyle iyilik etmek- III, 96 bkz>yigtürmek, yiktürmek, yüwmek
yüfüş	hısımların (çok kere gerdeğe konulan gelini çeyiz sahibi etmek üzere) elbise veya mal ile yardımlaşması. III, 11
yüfüflüg	armağanlı. III, 12
yüfüfmek	yardımlaşmak; birbiriyle dost olmak· III, 73 bkz> yufuşmak
yügmek	toplamk· II, 243
yügrük	koşucu, geçici, yüğrük· I, 110;III, 45, 175
yügrük	bilge bilgin akıllı, erdemIi, udumlu kişi .III, 45
yügrüm	bir koşuluk yer·III, 47
yügrüşmek	koşuşmak· III. 102, 367
yügün	gem,III,144, 366. 371 § küvüç yügün; küçük yular, çilbir· III, 163
yügür	darı, III, 9 bkz> ügür
yügürgen	Çin'den İslam diyarín·gelen kervanın müjdecisi; her zaman koşan, koşucu·II, 15;III, 54
yügürgen	(at) koşucu yüğrük at· III, 54
yügürgün	darı gibi kırmızı taneli bir bitki· III, 54
yüg(ü)rmek	(at) koşmak, yüğrükçe koşmak, geçmek, seğirtmek; beze erlş yïpmak.I, 360;II, 13, 133, 137;III, 68. 69
yügürtmek	koşturmak,II, 274;III, 437
yük yük	, bohça·I, 75, 138. 210, 237, 247, 280, 365, 521;II, 44, 75, 149, 166, 180, 222, 225,230, 246. 339, 355;III, 4. 67, 309. 314, 316, 322, 434
yük	kuş tüyü, kuş yeleği, ok yeleğl,III, 45, 70, 97. 143 bkz> yük, yüg, yürig
yüklegsek	yüklemek isteyen· III, 314
yüklemedeçi	yüklemeyici, yüklemeyen·III, 316
yüklemegli	yüklemek dileğinde, azminde olan·III, 316
yüklemek	yüklemek, III, 309
yüklemsinmek	yükler görünmek·III, 322
yükletmek	yükletmek, yüklettirmek·II, 355, 356
yükletmek	oka yelek taktırmak·II, 356 bkz>yökletmek
yüklüg ok	yelekli ok·III, 217
yüksek	yüksek· II, 294; III, 45, 46
yüksek	terzi yüksüğü·III, 46 bkz> yüksük
yüksemek	yükselmek, uzamak,I, 320;III, 306
yüksetmek	yükseltmek·II, 354
yüksük	terzi yüksüğü·III, 46 bkz> yüksek
yükünç	namaz, ibadet; baş eğme·I, 171;II, 25;III, 375
yükündeçi	ibadet eden, baş eğen,II, 168
yüküngen	her zaman yükünen·II, 168
yüküngüçi	ibadet eden, baş eğen· II, 168
yükünmek	secde etmek, ibadet etmek, namaz kılmak, büyük önünde eğilmek, ba; eğmek· II, 167; III, 84, 167, 375
yülegü	destek, dayak,III, 36
yüleklig	dayanmış, söykenmiş .III, 52
yülelmek	direk dikilmek,III, 82
yülemek	desteklemek, destek vurmak; güvenmek·III, 89, 90
yilligü	saç tıraş eden ustura·III, 174 bkz> kerey
yülilmek	yolunmak·III, 82
yülimek	yülümek, tıraş etmek·III, 90
yülitmek	yülütmek, tıraş ettirmek·II, 316bkz> yülütmek
yüliltmek	yülütmek, tıraş ettirmek II, 316 bkz> yülitmek
yümmek	(göz) yummak· III, 64 bkz> yummak
yümtilrmek	yumdurmak· III, 97
yümülgen	dalma yumulan· III, 55
yümülmek	yumulmak· III, 55 bkz> yumulmak
yünçitmek	incitmek·II, 352 bkz> yunçıtmak,yunçutmak, yünçütmek
yünçü	inci III, 279 bkz> cincü, yincü, yinçü
yünçütmek	incitmek·II, 352 bkz> yunçıtmak, yunçutmak, yünçitmek
yüñ	yün, yün sümeği; pamuk·I, 150, 284, 507; II, 89, 147, 220, 221, 236, 241; III, 248, 289, 361, 362 bkz> yurig yüñ kuş yeleği, III, 97 bkz> yök, yüg, yük
yüre	çevre, muhit· II, 45 bkz> yére, yöre
yürek(g)	yürek, I, 41, 325;II, 144;III, 18, 33
yüreklenmek	cesaret göstermek, yiğitlenmek- III, 115
yüreklig	yüreği pek, yiğit, cesur, yıirekll. III, 18, 51
yürgenmek	örtülmek, sarılmak· I, 331; II, 303; III, 110 bkz> yörgenmek, yörkenmek yürgeşmek sarılmak, birbirine girmek, dolaşmak, karışmak.I, 395, 437; 11. 285; III 104 bkz> yörgeşmek, yörkeşmek
yürgeyek	ulaşmış·I, 135
yüşeñ	(taş) düz cilalı.I, 135;III, 372 bkz>üşeng
yüşilmek	eli işe yatişmak, udumlaşmak; em zikten akıtılmak. 111. 79 bkz> işilmek, yişilmek, yu;ılmak, yuşulmak, yüşülmek
yüşmek	akitmak,III, 60 bkz> yuşmak
yüşülmek	eli işe yatişmak, udumlaşmak; emzikten akıtılmak.III, 79 bkz> işilmek, yişilmek, yuşılmak, yuşulmak, yüşilmek
yüwmek	blr şeyle yardım etmek·III, 172 bkz> yigtürmek, yiktürmek, yüftürmek
yüwsemek	gönül almak istemek· III, 306 bkz>yawsamak
yüz	yüz, çehre, veçhe· I, 47, 60, 69, 102, 150,173, 216, 226, 243, 250, 256, 366, 422, 463, 486; II, 8, 81, 96, 144.171.183 ,188,194, 230,253, 295, 304, 339. 349, 353, 355, 363; III,33.43, 63, 104, 132, 143, 307, 308, 327. 394, 434, 439 bkz> yüğ
yüz	sayıda yüz· I, 80
yüzer1ik	üzerlik otu, Peganum harnnala·III, 12 bkz> eldrük, ilrük, yıdıg ot
yüzkeşmek	yüze çıkmak, I, 395
yüzlenmek	yüzünü dönmek; saygı sahlbi olmak; halktan hizmet istemek III, 110, 111
yüzlüg	yüzlü, I, 426; III, 45
yüzmek	yüzmek, soymak; yayılmak ve dağılmak, çok akmak· I, 472; III, 59 bkz> yozmak
yüztürmek	yüzdürmek, III, 95
yüzük	yüzük (parmağa takılan)· III, 18

DİVÂNÜ LÜGATİ'T TÜRK ANA SAYFASINA DÖN